Landschap in 't kort
Akkerrandenbeheer
In het project 'Integrale Impuls
Akkernatuur Zeeland' wer
ken Stichting Het Zeeuwse
Landschap, de Zuidelijke
Land- en Tuinbouw Organisatie,
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland, Provincie Zeeland en
Vogelbescherming Nederland samen
aan een beter beheer van akker
randen. De doelstelling is bedreigde
akkernatuur meer plaats te bieden
en aldus de natuurwaarden van het
agrarisch gebied te behouden of ver
der te ontwikkelen. Reguliere akkers
bevatten nauwelijks meer ouderwetse
akkerkruiden en ze bieden weinig
plaats voor typische akkervogelsoor
ten als veldleeuwerik en patrijs. Het
opgestarte proefproject beoogt hierin
verandering te brengen.
ZeeuwsLandschap
ongeschoond graanmengsel. Modern
geschoond zaaizaad is zó schoon
dat er praktisch niets anders meer in
voorkomt dan het gewaszaad, maar
deze ongeschoonde mengsels bevat
ten onder andere zaden van eenjarige
akkerplanten die vroeger volop
voorkwamen op de Zeeuwse akkers.
Plaagonkruiden zijn wel verwijderd.
Het graan is bij voorkeur van ras
sen waarvan de korrels niet snel uit
de aar vallen. Omdat de akkerran
den niet worden geoogst, blijft het
graan in de winter beschikbaar voor
vogels. Verder is de zaaidichtheid
in de akkerranden lager dan in de
gangbare landbouw en wordt er niet
bemest of gespoten. Het gewas blijft
hierdoor opener en biedt akkerplan
ten meer ruimte en akkervogels meer
foerageergelegenheid.
Koppel patrijzen in de
Sneeuw. (C. Jacobusse)
Een akkerrand is geen randje land
met zomaar wat bloemen en kruiden.
Nee. het is een strook van de akker
die jaarlijks wordt ingezaaid met een
De planten in de akkerrand bloeien
fraai en zorgen voor mooie plaatjes.
De randen worden nauwkeurig in
de tijd gevolgd. Het doel is een rand
De eerste ervaringen zijn positief;
meegezaaide akkerkruiden zijn goed
opgekomen. Daarnaast was in iedere
rand sprake van spontane opkomst
van akkerkruiden die nog in de
bodem zaten. Dit varieerde afhanke
lijk van de grondsamenstelling en het
historische grondgebruik. Gemiddeld
werden 30 tot 40 soorten akkerplan
ten gevonden, waaronder enkele rode
lijstsoorten. In de gangbare land
bouw geldt een gemiddelde van 10
soorten. Ook overwinterende vogels
zijn volop aangetroffen. In enkele
randen zaten in de sneeuwperiode in
december honderden leeuweriken en
tientallen rietgorzen.
Alex Wieland. medewerker Stichting
Landschapsbeheer Zeeland
te ontwikkelen die goed is voor de
akkernatuur en ook goed inpasbaar
in de huidige landbouwkundige
bedrijfsvoering. Alle akkerranden
samen beslaan in Zeeland circa 500
hectare. Verspreid over de provincie
is tot nu toe 30 hectare bij circa 20
landbouwers ingezaaid. Zij krijgen
een subsidie van het ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer en
Voedselkwaliteit in ruil voor hun
opbrengstderving.
Maar niet overal zijn overwinterende
vogels waargenomen. De aanwezig
heid blijkt sterk afhankelijk van de
locatie. Het landschap moet geschikt
zijn, anders komen de vogels niet.
Bijzonder waren de waarnemingen
van zeldzame soorten als de grauwe
gors, geelgors en boomleeuwerik.
Ook roofvogels als de blauwe kie
kendief, torenvalk en buizerd zijn in
veel randen gezien. Het aantal waar
genomen patrijzen in de winter viel
nog wat tegen. Ook was in sommige
gevallen de hoeveelheid beschikbaar
voedsel te snel op. Hier hopen we in
de komende jaren een oplossing voor
te vinden.
