Vroeger hing op de boerderij alles
met alles samen en had het allemaal
een functie of bedoeling. Een hoeve
was een bijna zelfvoorzienende
minisamenleving. De zwarte schu
ren met witte omlijsting, de bijge
bouwen als bakkeet en wagenhuis,
het erf met vate, huisboomgaard,
mistpit, de bloemen- en moestuin,
de juunren, de bomen en niet te
vergeten de (meidoorn)heggen: het
paste bij elkaar. Welke boer en boe
ren krijgen nu nog als huwelijks
cadeau een treures? De kousentuun
- een rek waarop kousen in model
werden gedroogd - is op beschei
den schaal terug van weggeweest.
Symbolen op het hek, aan het huis
of op de schuur (zoals levensboom,
makelaar) zien we nog wel, maar de
meeste mensen herkennen de bete
kenis ervan niet meer.
Kleine akkers, heggen en gerief-
houtbosjes - ze zijn geofferd aan de
industrialisatie van de landbouw.
Hierdoor zijn veel mogelijkheden
voor vogels en andere dieren danig
in de knel geraakt. Vogels als veld
leeuwerik en grutto zijn aangewe
zen op natuurgebieden. Neem de
musterd, een klamp snoeihout en
takkenbossen. Een prima biotoop
voor allerlei gedierte (egel, bun
zing, vogels). Waar liggen ze nog?
En bij de nieuwe damwandschuren
is geen plaats meer voor het uilen
gat en brede overstekken (waar
vogels als mus en zwaluw nesten
kunnen bouwen).
Happy end
Genoeg gesomberd. Er zijn vele
tradities en gewoonten verloren
gegaan. Gelukkig zijn er ook nog
veel overgebleven. Een behoorlijk
aantal Zeeuwen zet zich. meestal als
vrijwilliger, in voor instandhouding.
Ook al is het vaak als folklore en niet
meer als onderdeel van het dagelijks
leven. Desalniettemin zijn het wel
(kleine) voorbeelden van hoe het
vroeger was. De natuurbescherming
draagt een flinke steen bij. Hoeve van
der Meulen is al genoemd, maar ook
bij de inrichting van nieuwe natuur
dient het historische landschap vaak
als referentie.
R. Antonisse is journalist en met
ingang van dit nummer nieuw redac
tielid van Zeeuws Landschap. Hij
stelde het boekje Echt Zeeuws?! samen
uitgave Contour en Nederlands
Centrum voor Volkscultuur), dat
als afsluiting van het Jaar van de
Tradities verscheen.
