3,4 miljoen kilo aangevoerd, in 1941 was dat gestegen tot 5,6 miljoen kilo. In '43 was het inderdaad teruggelopen tot 1,4 miljoen kilo. De aanvoer van mossels schommelde, maar dat gebeurt ook in vredestijd. Van een doorlopende daling van de aanvoer was geen sprake. In te gendeel: in 1942 werd nog een half mil joen kilo méér mosselen aangevoerd dan in 1939. Kortom: de mededelingen van 'mijn' ooggetuigen zijn niet in tegen spraak met de officiële tabellen van de visaanvoer. De mededeling van Van der Ham, dat de vangsten in de oorlog gering waren, wordt door diezelfde tabellen absoluut niet onderbouwd. De mededeling kan dus hooguit slaan op het laatste oorlogsjaar, maar daarover zijn helaas geen officiële gegevens bekend. Maar de eerste oorlogsjaren waren voor de meeste Zeeuwse vissers (ik heb het niet over hen, die hun scheepje verloren en geen nieuwe te pakken kregen) geen slechte jaren. Dat hebben ze me zelf verteld en niets wijst erop dat ze onzin vertelden. Ik heb overigens - het zij nogmaals ge zegd - slechts proberen aan te tonen met enkele voorbeelden uit een sector, waarin ik ooggetuigen ken, dat het zin heeft om de mensen op te gaan zoeken als je een totaalbeeld wilt schetsen van die oorlogs jaren. Het gaat mij niet om kommaruiterij over de vraag welk type vliegtuig ergens is neergestort. Het gaat mij erom die oorlogsjaren te laten vóelen. Daarom vooral is het zinvol mensen, ooggetuigen op te zoeken. En hun verhalen ook af te drukken. Het maakt je boek leesbaarder, want invoelbaarder voor een breed pu bliek. Het heeft niet alleen zin, het is volgens mij zelfs de dure plicht van iemand die zich ten doel stelt een historisch stan daardwerk te schrijven om de geschiede nis niet te versmallen tot alleen het ver haal van de (vaak al bekende) feiten en gebeurtenissen plus het verhaal van hen die iets op schrift stelden. Ook het ver haal van hen die beter kunnen praten dan schrijven (en die soms méér hebben mee gemaakt) hoort bij het totaalbeeld van de geschiedenis. 33

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1990 | | pagina 35