afb. 5. Geretoucheerde
kling met kerf
Schrabbers werden vooral gebruikt
om huiden te prepareren, maar ook
voor het schaven van hout en bot.
Grondstofvoorziening
In de meeste gevallen bestaat de
grondstof waarvan de artefacten zijn
vervaardigd uit vuursteen in diverse
grijze tinten, waarvan de herkomst
niet altijd even gemakkelijk te ach
terhalen is. Tussen de oppervlakte
vondsten van St.-Kruis bevinden zich
echter ook enkele stuks die gemaakt
zijn van WommersomkwartsietDeze
donkergrijze gesteentesoort, die bij
het Belgische plaatsje Wommersom in
open groeves werd gewonnen, heeft
dezelfde splijteigenschappen als vuur
steen en werd vooral in het Mesolithi-
cum gebruikt als grondstof voor het
vervaardigen van klingen. Dat het
Wommersomkwartsiet, ondanks het ge-
percentage ervan in het geheel van
de vondsten, toch ver van zijn bron
voorkomt wijst erop dat men betrek
kelijk grote afstanden aflegde om
aan de gewenste grondstoffen te
komen. Een andere mogelijkheid is
dat er handelscontacten hebben
bestaan tussen de Mesolithische ge
meenschappen in de regio.
Noot
1 Zie R.M. van Heeringen, 'Archeologisch
nieuws 1990' (onder Hulst Nieuw-Namen) el
ders in deze aflevering van Nehalennia, en
id., 'Steentijdvondsten op de Kauter in
"Nieuw-Namen'Grondboor en Hamer 40 (1986)
nr. 3/4, 72-75.
Naschrift van de redactie
In het artikel van Hans Jongepier over
'Steentijdvondsten in Zeeuws-Vlaanderen'
dat een inleidend karakter heeft, wordt wel
licht de indruk gewekt dat er in Zeeuws-
Vlaanderen tot nu toe slechts drie vondst-
complexen van vuursteenmateriaal uit de
Steentijd bekend zijn, t.w. Nieuw-Namen,
Aardenburg en St.-Kruis. Verschillende an
dere vindplaatsen zijn zeker het vermelden
waard. In alfabetische volgorde: Axel, stra-
tigrafisch verzameld materiaal uit o.a. het
Tjongerien (laat-Paleolithicumin Streekmu
seum Het Land van Axel, Axel en in het Prov.
Depot v. Bodemvondsten, Middelburg); Cad-
zand, omgeving van het Zwin (Paleolithicum -
Mesolithicum - Neolithicum, in Gemeentelijk
Archeologisch Museum Aardenburg)Heikant
(Mesolithicum, vondsten in particulier bezit,
Antwerpen); Heille (Mesolithicum?); Terneu-
zen (gepolijste bijl, Neolithicum;
gipsafgietsel collectie K.Z.G.W., in vitrine
Zeeuws Museum; het origineel bevindt zich
in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden);
diverse vondsten uit de Westerschelde.
Overzichtsartikelen: Encyclopedie van Zee
land, deel II, trefwoord Prehistorie, p. 521-
523, red. J.A.T.B. J.A. Trimpe Burger,
'Beknopt overzicht van het oudheidkundig
bodemonderzoek in het Deltagebied' in:
Ber. R.O.B., 10-11, 1960-1961, p. 195-208;
o.a. p. 196, afb. 3, Mesolithische voorwerpen
uit Aardenburg. Betreffende de steentijdvond
sten te Axel: J.A. Trimpe Burger, 'Opgra
vingen in de oude stad van Axel' (Steentijd,
Romeinse tijd, Middeleeuwen)', in: Ber.
R.Q.B.17, 1967, p. 35-52, met talrijke fo
to's en tekeningen. Over de vondsten van
Cadzand publiceerde J.P. Veerman in Wester
heem verscheidene artikelen, o.a. in Wester-
hëöm XX, 1971, 2, p. 111-117, en p. 229-
236.
Zie voorts Encyclopedie van Zeeland, deel
III, Bibliografie, p. 581, trefwoord Geschie
denis/prehistorie.
12
