rond de ingang: de zure regen heeft
hierop nog geen fatale invloed gehad.
Ondanks de nabijheid van de grote
industriegebieden hangt er in het
door Staatsbosbeheer onderhouden
fort plus de natuurlijke omgeving nog
een sfeer van spanning en bedrijvig
heid. Dat de ontwikkeling ook niet
aan Rammekens is voorbijgegaan bleek
uit het 'anachronisme' van de elek
trische bedrading en de radiotor die
wij in de kantine ontdekten!
Nadat we afscheid van Rammekens
en dhr. Weber hadden genomen werd
de bus weer opgezocht en met de
grootste bewondering voor de stuur
manskunst van de chauffeur gingen
we via dijkjes en smalle weggetjes
door de nieuwste en dus jongste pol
der van Walcheren, nl. Nieuw- en
Sint-Joosland. Dhr. L. Hollestelle,
archivaris van het Waterschap Wal
cheren, was onze gids en wees ons
op diverse waterstaatkundige aspecten
zoals de vele coupures in de dijken:
hier gaat de weg door de dijk en
ontstonden a.h.w. poortjes die gesloten
konden worden bij dreigende overstro
ming. Zelfs tijdens de watersnood
in 1953 werden zij hier en daar nog
gesloten! De weg door de polder loopt
door de natuurlijke watergang het
geen nog te zien is aan de glooiing
in sommige stukken land. Toen deze
watergang verzandde werd het haven
kanaal naar Middelburg gegraven
(1535). In de 17e eeuw werd de pol
der ingedijkt; deze ligt nog wat ho
ger dan de rest van Walcheren. Ker
ken werden gesticht en dorpen ont
stonden.
Om 11.30 uur arriveerden we in Mid
delburg in huis "s-Hertogenbosch'
aan de Vlasmarkt voor de Algemene
Ledenvergadering en de lunch.
De voorzitter, drs J.H. Kluiver, deed
mededelingen over de activiteiten die
plaats vonden en die nog plaats gaan
vinden. Er is verder een commissie
ingesteld die de mogelijkheden van
het gebouw gaat onderzoeken (Zie
Nehalennia no. 84) Daarnaast is men
bezig de gemeente Veere in kaart te
brengen met daarop o.m. alle wonin
gen met hun voormalige bewoners.
Na de vergadering was er gelegenheid
het huis te bezichtigen: vooral de
benedenetage is de moeite waard, daar
alles in oude stijl bewaard is geble
ven. Ook in 1940 werd er bij het bom
bardement van Middelburg gelukkig
niets verwoest. De laatste functie
was bankgebouw, daarvoor bewoonden
vele particulieren het huis o.a. Otto
la Porte, Pieter Duvelaere, De Hazen
Bomme, Abr. van den Broecke, dames
van Citters en tenslotte de fam. Hon-
dius. De tuin wordt gedomineerd door
een aantal oude bomen, een klein lust
oord midden in de stad!
Na de goed verzorgde lunch gingen
we naar de Oostkerk. Deze koepelkerk
bepaalt voor een groot deel het stads
gezicht van Middelburg zoals ook de
nadrukkelijke bedoeling van de archi-
tekten c.q. bouwers was in 1645.
Dhr. L. Gabriëlse, hulpkoster, ver
telde uitgebreid over de geschiedenis
van de kerk.
De bouw ging niet zonder strubbelin
gen: na de dood van de oorspronke
lijke architekt Barth. Drijfhout namen
Pieter Post en Adr. van 's Graven-
sande het werk over en in 1667 was
het voltooid. Maar het onderhoud verg
de ook toen veel geld en financië
le perikelen bleven niet uit. In die
tijd hielp de burgerlijke gemeente
en hief belasting op bier en wijn
t.b.v. de kerk! In de periode 1950-
'60 werd het gebouw gerestaureerd.
Behalve de koepel met lantaarn vallen
nog twee dingen op. Als eerste het
ontbreken van pilaren in de kerk;
deze zijn aan de zijkanten gesitueerd
zodat het ruimtelijk effect rustgevend
is. Verder de eenheid die preekstoel
en orgel vormen door de gelijksoortige
beschildering.
Dit orgel is één der mooiste van Ne
derland. Drs. Kluiver vertelde e.e.a.
van de geschiedenis. Het orgel werd
in 1776 gebouwd ter vervanging van
'de Voorzanger'. Deze bouw verliep
niet helemaal vlekkeloos want hoewel
De Rijkere een prachtig orgel bouwde
bleek het geluid een grote mislukking.
Dit was te zwak en niet geschikt voor
24
