Hel best bewaard gebleven dicpgangsmer
x 13 cm.
op ze werden aangebracht. Thans wor
den diepgungsmerken zowel op de voor-
als op de achtersteven aangebracht
in voeten en decimeters, liet diep-
gungsmerk geeft de diepgang van het
schip aan vanaf de kiel. Bij het ge
vonden stevendeel lijkt het alsof het
nul-diepgangsnierk (door souvenirja-
gers verwijderd) is aangebracht op
de ledige lastlijn, d.w.z. de diepgang
die het schip heeft als het leeg is,
doch voorzien van de nodige uitrusting.
De op het stevendeel aangebrachte
diepgangsmerken zijnzouls bijgaande
foto laat zien, uangebraeht in Arabische
cijfers met een onderlinge afstand van
31,8 cm, wuarbij de steven een helling
heeft gehud van ongeveer 30 graden.
Mogelijk hebben we hier te maken
met een z.g. ltijnlandse voet van 31,39
cm. De steven is bekleed met een
dunne koperen plaat, die met koperen
nagels met een platte kop is vastgezet.
Hoewel men aanneemt dat het verkoperen
pas vanaf het einde van do 18de eeuw
bet cijfer 2. Afmetingen: 16,5
werd toegepast, gebeurde dit ook
al in de 17de eeuw. Pas op het eind
van de 18de eeuw zien we het verkoperen
van het gehele onderwatergedeelte
van het schip en wel voornamelijk
om aangroei en aantasting door de
paalworm tegen te gaan.
Cornelis van Yk, scheepsbouwmeester
te Amsterdam, vermeldt in zijn be
kende boekwerk De Nederlandsche
Sclieepsbouw-konst open gestelt
(1697) dat bij een spiegelschip van
147 voet en 6 duimen de stevens be
slagen werden met koper om duarna
'al de merken aan te setten'. Hij ver
meldt echter niet hoe dat gebeurde
en met welke cijfers.
De SBOZ doet over deze kwestie na
vraag bij het Scheepvaartmuseum en
bij het Rijksmuseum in Amsterdam.
De heer drs. Jerzy Gavronski, als
archeoloog verbonden aan het Rijks
museum, deelt mede dat diepgangs
merken bij VOC-schepen en bij andere
koopvaarders uit dezelfde periode
12
