29. Z'ei fee(l) kompassie mee(j) dien er(re)men duts: veel medelijden met die
arme stumper. ZVW (Bsk;Bvt;Gde;Nvt;Sls)LvA (Ax;Nz); ZVO-zd (Cg;Kw;
Nwn); W (Kod); ZB (Bsl; Bzl; Ha; HkzHrhWmd)NB (Col;Ks); SchD (Zr);
Phi/T (Svn: oud). Verscillende inzenders noteren, dat alleen kompassie
bekend: W (Kod;Ok); ZB (Gpol: mieter; Ha;Kpl;Ktg;Nss;Wde)NB (Kg);
SchD (Bns: kompasje; Dsr); Phi/T (Po;Tln). Anders: ze verduurt dien
èrme ziele noga (Ok); ze maak(t) (vee) zonde van dien erremen veint
bloed (Wsk;Scherp)
30. Mensen, die (aa)je t'oohe/'oaghe op 'eit, valle/valen allêênig mao/mè teghen:
mensen tegen wie je te hoog opziet vallen alleen maar tegen. ZVW (Bsk;Sls);
LvA axN zZVO-zd (Nwn); W (Kod;Osb); ZB (Bsl;BzlHa; Hkz HrhIer/Kb
Kn;Kpl;Ktg;Ndp;Nss;Wde;Wmd)NB (Col;Kg;Ks)SchD (Dsr;Ng;Zr);
Phi/T (ScherpTin)GOfl (Dl). Anders: maansen dae ajje 'oohe mee staet
valle dikkels tegen (Svn).
Vragen A en B naar resp. uitdr. voor zuinig en gierig; Hrh (C. Martens
te Valkenswaard) merkt op, dat zuinig staat voor "gierig", zuunig daaren
tegen gebruikt wordt in "ergens zuunig op weze" er goede zorg voor dra
gen. Bevestiging hiervan kan blijken uit de antwoorden: in een ruim aantal
gevallen zien we dezelfde uitdrukking genoteerd voor A en voor BZulke
worden hierna samen vermeld.
A. Vraag naar uitdrukking voor "zuinig".
Pao ghae niks verloren as de rook deu de schouwe. ZVW (Gde;Sls); ZVO-
zd (Nwn).
Ie niept er noga an. W (Bgk).
Z'ouwe d'r 'oopje wè bie mekaore. W (Kod).
Ze zun zeker nie sommè doeë. W (Kod).
Die ister nauwe bie. LvA (Ax).
Ie kan't mee 'n bitje. T (Svn).
't Is a hauw hoed. T (Svn).
Die 'ou ze hoed bie mekaore. NB (Wsk).
't Ister êên mi de portemenee op een harretje. T (Po)
Die geef gin gulden uut a-'t mie een kwartje kan, 'o. ZB (Dw/Ovz).
Die is deun. GOfl (Dl/Hkg).
Ie is op de sluten. T (Po).
Die z'n eihe nie mee erremoe kan 'elpe is nie waerd datten 't 'eit. W (Osb).
'n Haring aan de lamp hangen en mee een boterham er tegen slaan. LvA (Nz).
Zen uren ston dicht tegen zenne kop. ZVO-zd.
't Is een zunige dokter. T (Po).
Ie 'ouw hoed z'n 'uus bie zun schuurtje. ZB (IerjNss).
Ie ei de centepest. ZB (Kn).
B. Vraag naar uitdrukking voor "gierig".
Die zit op z'n held/centen. ZVW (Bsk); W (Dob;Kod); NB (Kg); T (Po).
Ie zit er op as den duvel op de geldkiste ZB (Nss).
Pa's 'n (gróóte) krente. ZVW (Bsk).
'n Krente kakker. Gofl (Sah).
'n KrentezêêkerGOfl (Sah).
Ie zou z'n stront ziften om 't gruus t'èn. ZVW (Gde).
Die zou z'n stront verkóópen attie d'r held voo kon kriehen. LvA (Ax).
Die eet zun eigen naegels op. ZB (Wmd).
Die haod/hae op 'n 'alfje dóód of: dood op 'n 'alfje. LvA (Ax); W (Kod;Rtm:
'alve cent)
Ie zou een 'allefje deur den 'elft bieten/- deur 't midden -. LvA (Ax); ZB
'n dubbeltje middendeur. ZB (Bzl;Kn); 'n 'alfje middendeur. ZB
(Ktg); een cent t'n 'aolleven deu. T (Scherp).
4 9
