Markiezenzaal, in 1936 zodanig verbouwd dat
ze thans ruimte biedt aan raadszaal en
openbare tribune, begint om 11.35 uur met de
rede van de voorzitter de Algemene
Ledenvergadering van de Werkgroep. De
agendapunten worden in snel tempo afgewerkt
zodat de voorzitter reeds om 12.15 uur de
vergadering kan sluiten. Het verslag van de
vergadering kunt u lezen in de notulen van de
secretaris.
In de Stadstheercamer, van oorsprong een
stedelijk gebouw, maar al vanaf 1550 in
particuliere handen, wordt de lunch gebruikt.
De banketten van Drossaerd, Schout,
Burgemeesteren en Schepenen die in de
Stadstheercamer werden aangericht waren
ongetwijfeld overdadiger dan onze lunch.
Na een korte wandeling door het
vrouwenkwartier van Bergen op Zoom begint
om 13.00 uur de bezichtiging van de
Lievevrouw- of Gevangenpoort. Over de daar
aanwezige archeologische collectie geeft de
stadsarcheoloog drs. Vermunt een enthousiaste
uitleg. Ondanks de op een aantal plaatsen
wankele vloer komt het gezelschap toch weer
veilig via de steile trap op de begane grond
terug, en wandelen we naar het
Markiezenhof. Dit laatgotische en in zijn
opzet gaaf bewaard gebleven paleis van de
markies van Bergen, is sinds 1818 in gebruik
geweest als kazerne. Van 1901 tot 1913 werd
er in opdracht van Defensie aan
gerestaureerd, maar pas na de verhuizing van
de militairen naar een ander onderkomen
begon in 1963 een grootscheepse restauratie
die het geheel omtoverde in een schitterend
cultureel centrum en stedelijk museum. Het is
een zeer schilderachtig om twee
binnenplaatsen gelegen samenstel van
gebouwen met nog een tot formele tuin
ingericht achterplein. De gevels zijn voor een
groot gedeelte uit Gobertangesteen
opgetrokken. De geveltoppen, ramen en
andere bouwonderdelen bestaan uit
natuursteen. Het Markiezenhof is gebouwd
tussen 1485 en 1532. respectievelijk onder
leiding van Anthonis en Rombout
Keldermans. De voorgevel is langgerekt en
alle ramen daarin behielden hun gesmede
ijzeren traliewerk uit de 16de eeuw. Aan de
rechterzijde bevindt zich om een kleine
binnenplaats het oudste deel. waarin de in
1485 gebouwde ridderzaal, thans
stadsontvangstzaal, is gelegen. Hier begint
ook de rondleiding door enkele gidsen. Aan
twee zijden van de binnenhof ligt een open
galerij met Tudorbogen op slanke zuilen. Aan
de noordzijde hiervan liggen drie vleugels om
een binnenhof, de toegangspoort bevindt zich
in de westvleugel onder een trapgevel met
pinakels. Aan de binnenzijde van deze gevel
is een open galerij. De in de 19de eeuw
gesloopte traptoren is bij de laatste restauratie
weer aangebracht. Op het achterplein liggen
de dienstgebouwen, thans bibliotheek en
restaurant. Geeft de Markiezenhof uitwendig
nog een boeiende indruk van een voorname
behuizing uit de late gotiek, inwendig is van
deze tentoongestelde weelde slechts één stuk
behouden: de rijk gebeeldhouwde schouw
(1519-1523), die tussen 1844 en 1973 in het
stadhuis stond. Een kleine tot het complex
behorende woning is verbouwd tot O.L.V.-
kapel.
Het paleis is ingericht met vele museale
stukken uit voorbije eeuwen: schitterend
ingerichte stijlkamers, maar ook een complete
werkende minikermis. Bergs aardewerk,
schilderijen, beelhouwwerken: vele van een
schitterende rijkdom. Een zeer geslaagd
onderdeel van de excursie.
Na de koffie- en theepauze in één der mooie
zalen staat de bus voor de toegangspoort op
ons te wachten. Een rondrit volgt langs de
vestingwerken van Bergen op Zoom. Eerst
zien we de werken in de stad, maar spoedig
rijden we door een prachtige bosrijke streek
naar de forten die, rondom gelegen, de stad
moesten verdedigen. Langs de landgoederen
van Vrederust en het Brabants Landschap
bereiken we de stad Steenbergen. Van
Steenbergen gaan we naar fort Henricus, nee,
niet genoemd naar onze voorzitter, maar naar
Hendrik III. graaf van Nassau. Via de
Schansdijk voert de tocht vervolgens naar De
Heen. In dit dorp woonde A.M. de Jong, die
er de lotgevallen van Merijntje Gijzen
situeerde. We bezichtigen de herberg van
Birres en de hoeve van Timmers, beide
bekend uit de Merijntje Gijzencyclus.
Van De Heen rijden we via de grote weg
terug naar Bergen op Zoom. De voorzitter
zegt in zijn dankwoord niets te veel als hij
Christ Peters alle lof toezwaait voor de
uitstekend georganiseerde excursie. Niet
helemaal volgens tijdschema arriveren we
tenslotte weer op de verschillende
opstapplaatsen.
16