boekje van de heer Zuurdeeg te cite
ren, willen we ons beperken tot
slechts een kort, zelfs niet letter
lijk weergegeven citaat: 'In de negen
tiende eeuw wordt de bereiding van
de rode verfstof uit meekrap min of
meer geïndustrialiseerd; de ontdek
king van de kunstmatige bereiding
van de kleurstof alizarine uit steen
kool veroorzaakt op het eind van die
eeuw de totale teloorgang van de
meekrapcultuur.Ook in Zuurdeegs
boekje lezen we de veronderstelling
dat de teelt van suikerbieten spoe
dig het economisch verlies van de
meekrapteelt heeft goedgemaakt; uit
recente studies blijkt evenwel dat
het vooral de veeteelt was die het
ontstane gat heeft gevuld.
De publikatie van Zuurdeeg over de
meekrap is een zeer lezenswaardig
geheel geworden. Ze kent slechts één
gemis: uitgegeven ter gelegenheid
van de Ode aan de Meekrap is het
kunstwerk zelve de grote afwezige.
B.O.
K. Bos e.a., Fort Rammekens (Middel
burg: Stichting Natuur- en Recreatie
informatie, 1995). 48 blz., afbn.
ISBN 90 72146 29 8. Prijs 7,95.
Van een ontoegankelijk en bijna ver
geten hoekje Walcheren groeide fort
Rammekens de laatste tien jaar uit
tot een goedbezochte toeristische
attractie. Binnenkort moet het zelfs
een van de belangrijkste trekpleisters
worden in het landelijke VOC-project.
Sinds 1984 verzorgde de Stichting
Natuur- en Recreatieinformatie (NRI),
samen met eigenaar Staatsbosbeheer,
in de zomermaanden de openstelling
van dit unieke bastionvormig water
fort uit 1547. Vorig jaar is, in
samenwerking met het Stedelijk
Museum Vlissingen, een 'kasteelheer'
aangesteld en is het oudste zeefort
van West-Europa zeven maanden per
jaar toegankelijk en via een nieuwe
route verbonden met het door Staats
bosbeheer eveneens ruimer openge
stelde bos Rammekenshoek
Tijd dus voor een nieuwe gids die
de bezoekers de achtergronden ver
telt van de bouw, de verbouw en het
gebruik van deze door de
Italiaanse architect Donato de Boni
Pellezuoli ontworpen fortificatie.
Het aparte hoofdstuk over 'kasteel
Zeeburg' en de rede van Rammekens
als vertrekplaats van (onder andere)
Oostindiëvaarders loopt alvast vooruit
op Rammekens als toekomstig speerpunt
in het VOC-project. Ook wordt aan
dacht besteed aan het fort als zee
wering, de inundatie van 1944 en de
daaruit ontstane Rammekenskreek.
De bundel wordt besloten met een
beschrijving van de muurplanten,
vleermuizen en vogels in het fort en
de flora en fauna van het natuurge
bied Rammekenshoek en het nabij ge
legen Rammekensschor.
J.H.F.S.
2 1