hij gesegl woirt hem in hoererij omgaen te hebben, d 'welck hy bekent heeft, ende verclaert dat het hem van herten leet is. Prachtig! Ook nuttig is de bijlage waarin de namen van de pastoors en predikanten tussen 1308 en 1998 op een rijtje staan. De archeologische waarnemingen zijn uitgevoerd door vrijwilligers van de Archeologische Werkgemeenschap Nederland, Afdeling Zeeland. Door hun inzet kon tussen de werkzaamheden door nog wat worden ingemeten, ingetekend en gefotografeerd. Er werd ook nog een aardige ontdekking gedaan. Onder het grafmonument van Barwell werd een fraai betegeld graf blootgelegd. Dit is na onderzoek keurig gerestaureerd en kan worden bekeken door een glasplaat die het graf afdekt. Zo is de Sint Jacobskerk weer een monument rijker. Het boek is in zwart-wit uitgevoerd, maar telt vele illustraties en foto's en vormt een aanwinst voor de boekenkast, die nu toch wel langzaam begint door te buigen onder het gewicht van boeken van Uitgeverij De Koperen Tuin. Maar in dergelijke gevallen zegje nooit 'mag het een pondje minder zijn?' Robbert Jan Swiers P.W. Sijnke, J. Louwerse, P.J. Smallegange, E. van Wijk, Van alle markten thuis. Geschiedenis van markt en nijverheid te Middelburg (Vlissingen: Uitgeverij ADZ, 1998). 116 blz. ISBN 90-72838-21-1. Prijs ƒ24,95. De renovatie van de Middelburgse Markt was voor het collectief dat op omslag en titelpagina van Van alle markten thuis wordt vermeld - gemeentearchivaris en leden van de werkgroep stadsgeschiedenis Middelburg aanleiding om eens na te gaan hoe het nu eigenlijk zit met de geschiedenis van markt en nijverheid in de provinciehoofdstad. Resultaat: een nieuw en informatief werkje over de geschiedenis van Middelburg, stemmig vormgegeven door Bert Gerestein van Uitgeverij ADZ en verlucht met vele - èn veelsoortige - zwart-wit afbeeldingen. Peter Sijnke neemt de geschiedenis van markt en stadhuis onder de loep. Een aardige mededeling in relatie tot de jongste bestrating van de Markt: 'Toen in 1578 [na de afbraak van de Westmonster, JK] het gehele plein werd bestraat, waren daar 314.800 stenen voor nodig!J. Louwerse bekijkt in zijn hoofdstuk 'Van alle markten thuis' het Middelburgse marktwezen zelf: vlas-, vis- en botermarkt, eiermarkt en met het markten verbonden folklore als 'Liesjesdag'. De laatste twee bijdragen, 'Marktwerking of sociale bijstand?' van P.J. Smallegange en 'Stoom en gas' van E. van Wijk, doen de balans in Van alle markten thuis doorslaan naar de negentiende eeuw, en van de 'sociaal-culturele' naar de sociaal- economische geschiedenis. De negentiende eeuw was voor Middelburg geen gelukkige periode, vindt Smallegange. Nooit werden de hooggespannen verwachtingen bij de opening van de nieuwe haven in 1817, de stichting der calicotnijverheid (katoenweverij) in 1838 en de aanleg van spoorlijn en kanaal in 1867-1872 verwezenlijkt. 'Pas aan het eind van de eeuw werden - mede door investeringen van buitenaf en het gebruik van modernere middelen als stoommachines - de vooruitzichten beter. Van Wijk beperkt zich na een korte algemene beschouwing over de industriële ontwikkeling in Middelburg tot een van namen en jaartallen verzadigde behandeling van individuele bedrijven. Voor naslag doeleinden heel geschikt. Met dank voor de verschaffing van zoveel welkome en nuttige informatie, werd mijn aandacht hier toch vooral getrokken door een aantal foto's van werkplaatsinterieurs. In oorden als deze zullen velen de zin van hun bestaan hebben gevonden, maar ook werd er van een grote naamloze schare de levensvreugd en ambities door de mechanische mangel gehaald,jaar najaar en decennium na decennium. 31

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1996 | | pagina 33