Het Koningin Emma-monument te Baarn
tussen beeld en architectuur was volgens de
jury bij Dupuis' ontwerp niet voldoende tot
uitdrukking gekomen.
Er waren er meer die bezwaren hadden tegen
de voorkeur van het Comité. De reacties
bleven niet uit. Toen bekend werd wie de
uitvoering van het monument zou krijgen
gingen er zelfs stemmen op om in plaats
daarvan het 'Oranje Nassauoord', het groots
opgezette sanatorium voor longlijders te
Renkum, een steun en uitbreiding te geven
als nagedachtenis aan de gestorven vorstin.
Zij betwijfelden namelijk of Dupuis een
mooi en waardig herinneringsteken zou
maken, gezien het feit dat de monumenten
van soortgelijke aard die hij op zijn conto
had staan, weinig tot de verbeelding spraken.
Toch heeft Dupuis zijn ontwerp mogen
realiseren.
beoordeling vond plaats op 25 maart 1935.
De jury, waarin o.m. Bronner en Mendes da
Costa zaten, kende de eerste prijs toe aan L.
Zijl. Het Comité, dat de laatste stem in het
kapittel had, koos evenwel uiteindelijk voor
de uitvoering van het niet bekroonde
ontwerp van Toon Dupuis. De Comités die
in die tijd opdrachten voor losstaande
standbeelden te vergeven hadden,
prefereerden beeldhouwers van een meer
traditionele signatuur. De gang van zaken
bij deze wedstrijd in 's-Gravenhage 1934-
1935 is hiervoor tekenend.3 Dupuis' grote
naam was voor een niet gering deel toe te
schrijven aan een zeer exacte weergave van
de uiterlijke gelijkenis - vooral in zijn
portretbustes. Uit een passage blijkt, dat de
particulier secretaris van de Koningin had
geïnformeerd of de opvattingen van de leden
van de jury niet te modern waren, waarop de
voorzitter van het Comité de aantekening
maakte 'geen modern beeld.4 De eenheid
Amsterdam
De prijsvraag heeft ook elders vruchten
afgeworpen. L. Zijl te Bussum kon zijn voor
's-Gravenhage ingezonden ontwerp
uitvoeren voor plaatsing in Amsterdam, waar
het in 1938 werd onthuld.5 Vervolgens heeft
de wedstrijd ook nog zijn nut afgeworpen
voor Zeeland.
Opdracht 'Zeeuws' gedenkteken
In februari 1935 nam de zeventig jaar oude
Vereniging 'Uit het Volk - voor het Volk' te
Middelburg, die bij belangrijke
gebeurtenissen in ons Vorstenhuis tot nog
toe steeds het voortouw had genomen, het
initiatief tot de oprichting van een monument
voor Koningin Emma.6 Koningin
Wilhelmina stemde in met het denkbeeld,
mits de nodige gelden uit eigen beweging en
liefst door kleine giften bijeengebracht
zouden worden. Om geld bijeen te brengen
verkocht men speldjes, met de beeltenis van
wijlen de koningin-moeder en als randschrift
aan de onderzijde 'Zeeuws monument',
geleverd door N.V. Emaillefabriek Stol te
Culemborg.7 Ze waren ver voor de
sluitdatum van de actie verkocht. Uit alle
106 Zeeuwse gemeenten kwamen
7
