Emancipatie
0, Ja ménsen, je gelove 't nie, mae 't is zö:
E ons bin a wl an 't werk om Noe nummer
5 tiene gereêd te maeken en bie j ulder lei
M nummer negene in de busse. Vor ons is 't
vornaemste dat er elke keer wi schrievers
bin vö Noe. Nieuwe dialectschrievers
me 't liefste van aol, dus as je j'n eige
geroepe voelt... 'Probere is 't naeste', zeide
Jewannes, en ie goeng visse mee z'n dub
belloops.
In nummer negene me avast drie
schriefsters d'r bie die as vö 't eerst in 't
Zeeuws schrieve: Anne van Adrichem (in
't Axels), Riet Boone (Walchers) en Cindy
Buteijn (West-Zuud-Bevelands)
Fotograaf Jaap van Wallenburg ei bie z'n
foto's gedichtjes gemaekt in 't Middel
burgs, Leen Joosse uut Aegtekerke maekt
z'n debuut en in Noe negene is vö 't eerst
ook een gedicht van Frank Tazelaar in 't
Kezands te lezen. Verder bin d'r ouwe
bekende zöas Lou Vleugelhof (West-
Zuud-Beveland), Albert Goeman (Yesse),
Eric Rotte (Oöskappel), Maartje Stuut
(Zierikzeê) en Bram Willeboordse
(Middelburg). Zelf pakke 'k de draed op
uut nummer achte en kieke 'k terug op
m'n Amsterdamse jaeren.
'Eêl verschillende biedraegen dus, mae 't
thema van de terugblik, 't filosoferen over
noe en toen, kom toch dikkels terug. Zou
dat noe 't eerste weze waer as ménsen an
dienke die as de penne oppakke om in
ulder moerstaele te schrieven? 't Kan weze
- maer ik gelove nie da 't per se nódig is.
Dialect is vö mien de taele daè a 'k in
dienke en die a 'k daegelijks spreeke.
Vandaer ook dat 't weergeven van 't
wezenlijke van de diengen of gewoon 't
spel mee woorden bie mien in 't Zeêuws
gebeurt - en das dan meestal in de vurm
van gedichten. Da bin over 't algemeen
tiedlóze stikjes leesvoer - een goed tegen
wicht tegen 't terugkieken van aol die
andere schrievers. Zömaè zonder biebe-
doeliengen een bitje spele mee de klanken
van je taele: as dat geaccepteerd 'oort deur
andere, dan is volgens mien de emancipa
tie van die taele of dat dialect een 'eêl
ènde gevorderd, 't Beste voorbeeld daèvan
vinde 'k nog aoltied de Thoolse rap van
Arie de Viet uut Noe nummer zesse. Ik
trouwens 'ore waoie dat Arie doende is om
nog meer van dat soort gaeve diengen op
papier te zetten. Da gaet de goeie kant op,
ménsen.
Over emancipatie van 't Zeêuws gesproke -
d'r schiene nog aoltied ménsen te wezen die
as daè vierkant tegen bin. En waerom? Ik
dat nooit begrepe. 't Zeêuws is toch nie tegei
't Nederlands of zö? Ik moe bie zukke com
mentaren aoltied dienke an de geliekenis van
de profeet Natan uut 't Biebelboek II
Samuël. Dat gaet over een rieke man, die as
een aerme man 't weinige dat 'n eit, nog
afpakt.
Zeker wanneer de waereid geweld oort ange-
dae, vraege 'k m'n eige af, of t'r nie méér
steekt achter dat zwart maeken van 't eman
cipatiestreven van de dialecten. Psycholo
gische diengen of zö, misschien persoonlijke
frustratie van de man of vrouwe in kwestie.
Eên van die ménsen die de waereid geweld
andoet is Paul van der Velde, eindredacteur
van 't succesvolle Zeeuws Tijdschrift. Die
'ouwt een 'êle tirade tegen de erkennienge
van 't Zeêuws en 't draoit er uuteindelijk op
uut dat n meênt dat 't gaet om de invoerien
