Els Verdurmen (IJzendijke): 'Het waren juist de vrouwen die altijd probeerden de zaak draaiende te houden.' 8 maart, Internationale Vrouwendag; 'Vrouwenstrijd in crisistijd.' 3 Crisis Jeugdbeweging Vrede MIDDELBURG: Vanaf 10.00 uur zijn er activiteiten in Vrouwenkaffee 'Trui' in de Kerksteeg. Om 14.00 uur spreekt Andrée van Es of een van haar vertegenwoordigsters over het thema 'Vrouwenstrijd in crisistijd' en er zijn optredens van De Lange Janna's en de vrouwen van Walg. 's Avonds treden Natascha Emanuels en Sara Schriever op. ZIERIKZEE: Vanaf 14.00 uur is er openhuis in het pand van de Stichting Vrouwenemanci patie in de Visstraat, met informatiestand over het motto 'vrouwen maken werk van werk'. Er zijn broodjes en soep en mogelijkheden tot creativiteit. Om 20.30 uur treedt de Middelburgse theatergroep Zilt op met het stuk 'Maandverband en andere blues'. Daarna is er feest. THOLEN: Om 13.30 uur worden de activiteiten in het REC aan de Molenvlietse- dijk officieel geopend. Tot 17.00 uur en van 19.00 tot 22.00 uur zijn er allerlei activiteiten, er staan stands en er worden drie films gedraaid: 'Wit is de kleur van de verliezer', 'Als je met een boer getrouwd bent' en 'Ouders, kind, ziekenhuis.' BRESKENS: Van West-Zeeuws Vlaanderen is alleen bekend dat Vrouwen voor Vrede een koffie-ochtend houdt bij Nel Vermeulen, Derde Zandstraat 5 in Breskens. TERNEUZEN: Door de wat late organisatie is van Terneuzen alleen bekend dat er activiteiten worden gehouden in Vrouwentrefpunt 'Joke' in de binnenstad. OOST-SOUBURG: Om 11 uur begint het feest feest in wijkcentrum De Schuur met een internationale culinaire dag. Tot 15 uur laten vrouwen uit verschillende landen proeven van zelf gemaakte hapjes. Er is kinderopvang. Om 15 uur draait de film 'An unmarried woman' en om 20 uur speelt theatergroep 'Baobab' het stuk 'grendels'. GOES: Vrouwenkaffee Jet in de Zusterstraat is vanaf 14.00 uur open. Door gebrek aan geld zijn er weinig activiteiten, 's Avonds vanaf 20.00 uur speelt wel toneelgroep Jet een paar stukjes over vrouwenzaken, afgewisseld met muziek. dat een partij als het CDA zichzelf christelijk noemt. Het wordt hoog tijd dat links zich gaat bundelen en de rechtse partijen de wind uit de zeilen haalt.' Uiteindelijk belanden we bij de achtste maart, sinds 1910 de Internationale Vrouwendag. Het thema is dit jaar 'Vrouwenstrijd in crisistijd.' Volgens Els hebben met name vrouwen last van de crisis hoewel ze wel haar vraagtekens zet bij de ernst ervan. 'Het is natuurlijk afschuwelijk dat er zoveel werklozen zijn, maar dat is een kwestie van slecht beleid. Wanneer het werk beter verdeeld zou worden was er minder werkloosheid. Er is nu geen armoede, zoals voor de oorlog. Iedereen en dan in de laatste plaats de minima moet wat teruggaan. Maar we hebben nu dus wel met die werkloosheid te maken. Daaruit komt een ander soort armoede voort, een geestelijke armoede. Het zijn met name jongeren en vrouwen die geen werk meer kunnen krijgen. En het probleem van vrouwen die een werkloze man en kinderen rond hebben lopen is natuurlijk enorm. Ze moet dan én de emoties van haar gezinsleden opvangen én het huishouden draaiend houden. Al heeft Els weinig tijd om alle vrouwenboeken te lezen die ze heeft aangeschaft citeert ze tot slot Etty Hillesum uit Dagboek '41-'43: Het wezen van de vrouw zoekt de man, mensheid aan wie ze al haar kennis, warmte, liefde, scheppend vermogen geven kan. Ze zou 'de mensheid' voorrang moeten geven, maar dat verkracht haar. Vrouwenvraagstuk: We moeten nog geboren worden als mens. Er ligt hier een grote taak voor de vrouw. JANNA VAN VEEN Ze heeft nog geen tijd gehad om het verhaal in Vrij Nederland te lezen over de ommezwaai van Germaine Greer, maar is zeker gëintresseerd in de motieven die deze voorvechtster van de sexuele revolutie zover brachten dat ze op haar schreden terugkeerde. 'Ik heb me wel eens geërgerd aan die sexuele revolutie. Je moet sexualiteit niet scheiden van intimiteit. Maar het is wel goed, dat die ergste bekrompenheid ten aanzien van sexualteit voorbij is. Iedereen heeft recht op een eigen sexueel leven. Els Verdurmen-Van de Poele werd bijna zestig jaar geleden geboren in het Zeeuws- Vlaamse St. Jansteen. Vijfentwintig jaar geleden, vijf jaar na haar huwelijk, verhuisde Els naar IJzendijke. Van de zes kinderen die uit het huwelijk werden geboren is er nog één thuis. Sinds in 1978, de VOS-cursussen ook tot IJzendijke doordrongen, houdt Els Verdurmen zich actief bezig met de vrouwenbeweging. 'Ik ben me eigenlijk altijd bewust geweest van de onrechtvaardigheden in de maatschapij. Ik heb vaak onrechtvaar digheid meegemaakt in mijn eigen leven, bijvoorbeeld in de kerk, tijdens de oorlog, en op mijn werk.' Op haar veertiende begon Els te werken in een Hulster sokkenfabriek. We hebben veel armoede gekend. Gelukkig heb ik altijd van mijn ouders te horen gekregen dat mensen die arm zijn niet minder zijn.' Voor en tijdens de oorlog volgde Els twee opleidingen; een huishoudelijke en een opleiding sociale gezinszorg. Na die laatste opleiding kwam ze intern in een tehuis met cathechisten. Vandaar uit werd ze naar gezinnen gestuurd die om wat voor reden dan ook een gezinsverzorgster nodig hadden. 'In dat werk heb ik veel geleerd. Vooral de kracht die vrouwen opbrachten in tijden van armoede maakte grote indruk op me. Het waren juist de vrouwen die altijd probeerden de boel draaiende te houden. Ik ben bij een gezin in dienst geweest waar pas een kindje was gestorven. Vlak nadat ze het droevige nieuws had gehoord ging de moeder naar de keuken om te koken. Ik snapte toen niet dat ze dat zomaar kon. Nu wel. Ze moest weer gewoon verder met de andere kinderen.' De kerk, het katholicisme, neemt een belangrijke plaats in, in het leven van de Zeeuws-Vlaamse. In haar jeugd was ze actief lid van de Vrouwelijke Katholieke Arbeiders Jeugd. Ze bezocht voor het bisdom Breda alle afdelingen in Zeeuws-Vlaande ren als afgevaardigde. De slogan 'eerst zien,dan In de jaren zestig zocht Els meer contact met andere vrouwen. 'Mijn kinderen werden een voor een pubers. Ze kregen heel andere ideeën dan wij. Vaak zei ik nee tegen ze maar ze deden toch gewoon waar ze zin in hadden. Eigenlijk waren mijn man en ik maar trouwe volgelingen van kerk en maatschappij. Maar vooral door het verzet van die kinderen kregen we zelf ook een steeds meer kritische kijk op de samenleving. Over die problemen met de kinderen heb ik toen veel met andere vrouwen gepraat. Nadat Els in 1978 zelf een VOS-cursus volgde besloot ze ook andere vrouwen die kans te geven en werd na een opleiding VOS-begeleidster. Ze is nu afgevaardigde van West-Zeeuws-Vlaanderen in het Provindiaal Overleg VOS, zit in de redactie van 'Wakkere Neeltje' (een blad voor ex-VOS cursisten) en is zeer actief in Vrouwen voor Vrede West Zeeuws Vlaanderen. 'De Vrouwen voor Vrede-groep is voor mij nu wel het belangrijkste. Het is niet zo 'n grote groep maar wel erg actief. Volgens mij zouden met name vrouwen veel kunnen doen aan de beangstigende situatie waarin we verzeild zijn geraakt. We moeten dan ook daar zien te komen waarde beslissingen vallen. Alleen is het moeilijk voor een vrouw in een hoge positie om het vrouw-zijn te bewaren.' Wanneer er wordt gevraagd wat 'vrouw-zijn' precies inhoudt aarzelt ze even. Na wat wikken en wegen: 'Je moet het zo zien. Vrouwen hebben heel andere capaciteiten dan mannen. Mannen zijn kortzichtiger, bijvoorbeeld wanneer het om kernwapens gaat. Ze zien daar geen gevaar in maar zijn alleen bezig om er met zoveel mogelijk technische snufjes verbeteringen in aan te brengen. Vrouwen zijn zorgend. En dan niet alleen voor het eigen gezinnetje maar desnoods voor de hele wereld. Van kernwapens naar partijpolitiek is niet zo'n grote stap. Els, zelf PPR-stemster en practiserend Katholiek: 'Het is werkelijk meer dan afschuwelijk oordelen, en dan pas handelen' die de VKAJ hoog hield hanteert ze ook nu nog vaak in haar dagelijks leven. Jaarlijks komen de vriendinnen van de VKAJ bij elkaar.En allemaal nog even strijdbaar' voegt Els daar aan toe. Haar man kende ze van de jeugdbeweging maar trouwen deed ze pas jaren later. 'Eigenlijk ben ik getrouwd om zelfstandig te kunnen zijn. Ik vond het dan ook heerlijk om voor mezelf te zorgen. De kinderen kwamen en werden goed ontvangen en ik had het goed met mijn man getroffen. Toch voelde ik op een gegeven moment een gemis aan contacten.'Na even het vrouwenteken op haar borst te hebben aangeroerd vervolgt ze: 'Weet je, het moederschap werd zo geromantiseerd in die tijd. Je kreeg het soms toch een beetje benauwd.'

Tijdschriftenbank Zeeland

Nieuw Zeeland | 1984 | | pagina 3