DE DOOD VAN ROELANT
Spaans
7
TERTS
SEXT
NOON
VESPERS
TAAL (fp) GIDS
COMPLETEN
HIEUW ZEELAND
Toneelbeeld: Waar de pelgrimsweg C 135
afdaalt naar Pamplona. Van de tientallen
soorten vogelgeluiden, waaronder vele
beschermde noemen we de grote trap,
blauwe ekster, witbuikzandhoen, ooievaar,
grutto, flamingo, kluut, zwarte ibis,
kraanvogel en roofvogels, waaronder de vale
gier, keizerarend en grauwe kiekendief.
Belichting décor: Congo yellow /Flexa
F 8.50.80 (zijdeglans)
Boze mijnwerkers, die protesteren tegen de
sluiting van hun mijn, leggen Lückens tocht
lam. De organisatie staat met de volop
aanwezige, maar niet ingrijpende politie,
voor een voldongen feit.
Bernard H., één van de wandelaars, verliest
als eerste zijn zelfbeheersing. De toch al
niet door vriendelijkheid uitblinkende
Bernard, loopt zo hard als hij kan op de
staker in, als hij het onheil ziet naderen.
Een zinloze daad, want de situatie ter pleke
wordt alleen maar grimmiger.
Er volgt een vechtpartij waarbij links en
rechts rake klappen worden uitgedeeld.
Ook Walter P. houdtzich niet ondercontrole.
Uit woede smijt hij zijn kompas tussen de
demonstranten, die vooraf geen kwade
bedoelingen hadden, maar er alleen op uit
waren om aandacht te krijgen voor hun
problemen.
Bernard H.:
Dat kanwel zijn, maar dan
moeten ze niet hier zijn.
Ik ben hier mijn vak aan het
uitoefenen.
Toevallig is dat wandelen, een
sport die zich doorgaans in de
open lucht afspeelt.
Ik vind niet dat iemand, om wat
voor reden dan ook het recht
heeft om mij daarin te hinderen.
Een hele dag sloven we ons uit.
en dan dit
Na een neutralisatie van ongeveer een
kwartier volgt een nieuwe start.
Ook Bernard H., die door zijn groepsleider
Lücken nog kan worden overgehaald, gaat
verder. Maar amper twintig kilometer na de
nieuwe start staat een boze groep
scheepswerfarbeiders al weer klaar voor de
volgende blokkade.
In ruil voor een vrije doortocht van de
wandelaars vertrekt de karavaan morgen op
het terrein van de scheepswerf.
Een radeloze koersdirecteur Jacques A.
(stampvoetend):
Doen we dat niet, dan komen we
morgen onherroepelijk weer in
dezelfde problemen.
Ik word er onderhand wel
stapelgek van.
Het is langzamerhand moeilijker
om blokkades te omzeilen dan
een voettocht te organiseren.
Koor:
O wijs, o wijs was hij
Die voor het eerst in zijn geest overwoog
En met zijn lippen tot uitdrukking bracht
Dat soort bij soort moet blijven in het huwelijk.
Met hen die door rijkdom verwaand zijn geworden
Of zich door hun afkomst verheven voelen
Moet hij die met handen zijn werk doet
Niet willen trouwen.
Siësta /Pauze
Belichting décor: Gobi Yellow /Flexa
F. 8.60.80 (hoogglans)
Toneelbeeld: Klooster (met moderne kapel).
De geëmailleerde reliekschrijn (14e eeuw),
allerlei edelsmeedwerk, centraal,
biechtstoel.
Belichting décor: Submarine Yellow/ Flexa
F 2.55.75 (hoogglans)
Lücken (schoorvoetend):
Ik wil U zelfs biechten (onder ons gezegd
en gezwegen), dat ik in Uw geval meer in
mijn goede smaak, dan in mijn genegenheid
voor U was gekwetst. Ik vond verscheidene
van Uw intimi niet geestdriftig genoeg.
Padre, oh Padre, als de groep zei, om
boodschappen gaan, niet gedaan.
Oh Padre, padre, daal toch weer uit de hemel
neer om de kooplieden uit de tempel te
drijven! En moge de zweep waarmee U ze
ranselt, van tijgerdarmen zijn!
Mogen zij in vitriool, in arsenicum gedrenkt
zijn! Mogen zij in hun vlees branden als
hete ijzers!
Mogen zij hen als sabels in stukken hakken
en deze goddelozen verpletteren als onder
het gewicht van Uw kathedralen bij elkaar!
Padre, oh Padre, onderweg niet goed
opgelet.
Padre, oh Padre, wat heb ik een hoofdpijn!
Ik moet naar bed!
Mijn voeten hebben een vore in het dal
getrokken en ik heb een stijve nek.
Koor:
Heb je nog iets te zeggen of vergeten
Over haar bittere omzwerving: zeg het
Maar ben je klaar, bewijs ons dan de gunst
Waar wij je, zo je nog wel weet, om vroegen,
(tweemaal)
Tussenscène:
slaaf:
jij bent verliefd op Corrine
eunuuch:
dat is niet
slaaf:
jij slaapt met Corrine
eunuuch:
dat is niet
slaaf:
soms
eunuuch:
soms niet
(stilte)
slaaf:
jij speelt met Corrine
eunuuch:
Corrine speelt vals.
Toneelbeeld: de Plaza Major.
Rond vijf uur komt het dorp weer tot leven.
De mannen wippen nog even snel de bar
binnen voor een kopje koffie of een glas
horchata de chufus (amandelmelk) en een
praatje.
De vrouwen praten in de deuropening en
verrichten allerlei huishoudelijk karweitjes.
Oude baasjes leggen een kaartje of spelen
een spelletje domino bij een glaasje wijn,
dat heel lang meegaat, want ook in Spanje
liggen de pensioenen laag.
Vandaag is het net of de koperen ploert
vroeger is ondergegaan en het tijd is
voor de paseo, de grote pantoffelparade, die
kenmerkend is voor alle Zuid-Europese
landen, van Lissabon tot de Krim.
De bedoeling van de paseo is simpel: zien
en gezien worden.
De boys watch the girls and the girls watch
the boys who watch the girls go by.
KOSMOS
Belichting décor: Mii-chau 's yellow/
Flexa F 4.50.70 (zijdeglans)
Aanvangsscène: De groep Lücken mengt
zich tussen de jonge Spanjaarden, die vaak
rake en humoristische complimentjes aan
het adres van de passerende senoritas
plaatsen.
Dit gedrag werkt blijkbaar inspirerend
-creatief: de Kosmos taalgids Wat en Hoe
Spaans gaat van hand tot hand.
Lücken
(doordravend):
kwanto tjèmpo tenémos para
nosótros?
(hoeveel tijd hebben we voor
onszelf?)
Tijger: Tjéne oéna segoénda toalja?
(heeft u een tweede handdoek?)
Roelant: Me poe-éden prestér oéna
plants ja ie oéna tabla de
plantsjar?
(kan ik een strijkbout en een
strijkplank lenen?)
Tonnie: Se a ka-iédo oen empaste
(er is een vulling uitgevallen)
Op dat moment verschijnt Maria, gekleed in
paars satijn. Ze geeft een klopje op haar
haarknot en steekt een paar haarspelden
opnieuw vast.
Maria wordt begeleid door haar drie broers.
Ze spreiden sjaals uit op het grasveld
in het midden van de Plaza.
Lupus (broer) komt met een schaal
gewikkeld in een handdoek en bedient
de familie. Ze nemen allemaal een enorme
portie spaghetti(l)
Tonnie (richting Maria): ne Sesiéto oéna
lieSansja de péskas? (heb ik een vergunning
nodig?)
Lupus (tegen ober op terras): Avise un
choche ambulancia
(waarschuw een ambulance)
Ober gaat naar juxe-box en drukt in: Maria
Maria, Tony, Tony. (West Side Story)
Tonnie (driftig bladerend in taalgids, zinnen
mompelend, dan luid): Ja.
(staat op en loopt naar Maria): Kjére
oestéd bajlér konmiégo? (Wilt U met me
dansen?)
Lücken (nerveus): Dat wordt gedonder.
Tonnie, kom op! Wegwezen!
Licht flitst uit.
Koor:
Wees niet bevreesd, want onze stoet
Kwam hier uit vriendschap aangevlogen,
Wedijverend met vurige vleugels
Ja, eerst hebben wij onze vader
Om zijn toestemming moeten smeken,
Maar toen dreef mij de wind snel hierheen.
Want de galm van donderend staal
Drong diep door
In onze grot
En joeg de schuchtere kalmte van mijn gelaat.
Zonder sandalen snelde ik over de wegen.
eunuuch:
slaaf:
staaf:
eunuuch:
slaaf:
eunuuch:
slaaf:
slaaf:
Tussenscène:
de maan is uit -dat is niet.
dat is wel
(stille)
Maria, uh Corrine is een kippekont.
dat is
haha.
je bent sluw.
ik ben de sluwste
(de eunuuch wil de plaat nogmaals
opzetten)
afblijven!
niet aanraken!
deins terug!
(de eunuuch wijkt)
zie je niet dat de bergen het niet
verdragen.
ze houden de wacht
ze grijnzen.
Toneelbeeld: Het stoffige pad tussen de
hoogoprijzende bergwanden in de pas van
Roncevalles ligt verlaten. Toch, als je goed
oplet, kun je zien, dat de pas de laatste tijd
veel gebruikt moet zijn. Het stof van de weg is
hoog opgedwarreld tegen de rotsen. Hier en
daar liggen wrakken van caravans, die
langs schijnen te komen.
Belichting décor: Burut Siëna /Rexa
F 4.50.60 (zijdeglans)
Aanvangsscène: Een eenzame ruiter komt
de laatste bocht om van het pad en houdt
halt. Met zijn paard vormt hij een diepzwart
beeld tegen de ondergaande zon.
Het is doodstil op de weg die voor hem ligt.
Nauwkeurig neemt de ruiter de omringende
rotswand op.
Dan, gerustgesteld door de stilte, keert hij
zijn paard en galoppeert terug.
Na de gebeurtenissen op de Plaza is een
klein gedeelte van de groep Lücken
achtergebleven om de grote groep tegen een
eventuele laffe aanval in de rug te
beschermen. Lücken heeft hiervoor zijn
dappere en trouwe vriend Roelant een aantal
vrijwilligers gegeven en hem opgedragen
een uur bij hem achter te blijven. De
achterhoede nadert nu de pas.
Ruiter:
Roelant, alles ziet er verlaten uit.
We kunnen zo door de pas heen
trekken.
De aangesprokene, die een prachtige
fluit om zijn hals heeft hangen, keert zich
om naar de groep en steekt zijn hand op.
Langzaam zet de groep zich in beweging.
Roelant staart (theatraal) somber voor zich
heen. Diep in zijn hart voelt hij een vage
onrust. Hij glimlacht even. Wat zou hij zich
zorgen maken!
Stem Lücken (door geluidsboxen):
Roelant, wat je moet doen is niet
zonder gevaar. Neem daarom
deze fluit.
De naam ervan is Olifant,
vanwege het geweldige geluid,
dat eruit komt.
Als je in gevaar bent, blaas er
dan driemaal op.
Het geluid zal me zeker bereiken
en ik kom je te hulp.
In de pas wordt het helemaal duister en
doodstil. Maar boven de pas; op de rotsen,
die hoog boven Roelants groep uitsteken,
bevinden zich andere mensen.
Ze liggen doodstil en begluren de groep
nauwkeurig.
Hun aanvoerder is Lupus.
Roelant en de zijnen hebben niet in de gaten
wat hen boven het hoofd hangt.
Dan op eens donderen van alle kanten
rotsblokken op hen neer.
Velen worden bedolven onder een lawine
van stenen.
ledereen staat als versteend.
Roelant (schalt): Te wapen, te wapen!
Van alle kanten springen de
Valcarlosciëncers op hen toe.
De overmacht is overweldigend. Roelant ziet
zijn dappere lotgenoten sneuvelen. Roelant
zelf houdt zich tegen de rotswand staande
tegen de opdringende aanvallers.
De strijd is hopeloos. Hij grijpt zijn
machtige fluit, Olifant, en blaast driemaal.
Het geluid dondert door de bergen. Kaatst in
echo 's terug van de rotswanden in de zaal
en herhaalt zich vele malen.
Met verdubbelde hevigheid vallen de
Valcarlosciëncers aan.
Lupus weet, dat Lücken nu gewaarschuwd
is. Roelants krachten begeven het onder de
telkens hernieuwde aanvallen van de bende
van Maria, woedend over zoveel tegenstand
van één laatste man werpen zich met
tientallen tegelijk op hem. Het is te veel.
Duizelend wijkt Roelant tegen de rotswand.
Een hevige slag op het hoofd doet hem
wankelen. Hij stort neer. Een van de horde
probeert zijn fluit af te nemen, maar met een
laatste krachtsinspanning werpt Roelant
zich op Olifant.
Dan wordt alles zwart om hem heen.
Licht aan.
Als publiek de zaal verlaat klinkt via de
geluidsboxen het A.N.P. Nieuwsbulletin:
Nabij de Noordspaanse stad Pamplona zijn
gisteren 14 landgenoten om het leven
gebracht. Volgens de Spaanse authoriteiten
moeten de daders gezocht worden in ETA
kringen. In Frans Baskenland zijn 7 mensen
gearresteerd die mogelijk lid zijn van de
rechtse terreurgroep GAL en tal van ETA
leden hebben gedood.
(Met dank aan: Redaktie ANWB reisgids, Jac Boonen,
Umberto Eco, P.Z.C., Jan Dominicus, Jane Bowles.
Gerard Reve, Flexa, van Gogh, Ladurie, Flaubert, ANP)
KOP/ SNIPPE/ SCHAATSER.
