VElNfT £££-
can? tirr
PHETf
j tekening: Joop Dam
aan onderzoeken. Het onderzoeksbureau
de Grontmij meldde deze maand na een
verkennend onderzoek dat er op de Neeltje
Jans zeer goede kansen liggen voor de
promotie van de visserij via een inter
nationaal visserijcentrum en voor een
toeristisch centrum over het thema Zee.
Het aantal bezoekers per jaar kan rond de-
miljoen liggen, schat de Grontmij.
Bovenwaterzonderland
In het centrum zouden volgens de
Grontmij aan de orde kunnen komen:
de bescherming tegen de zee
(waterbouwconstructies)
voedsel uit de zee (visserij, mossel
en oestercultuur, bodemvegetatie)
de zee als levensbron
(milieuonderzoeken en -technieken)
energie en de zee (wind, waterkracht
en off-shore).
Een en ander zou moeten worden
uitgewerkt in een project van 'inter
nationale allure'. Er worden al gesprekken
gevoerd met beleggers. Maar of het nu een
onderwaterwonderland moet worden, een
bovenwaterzonderland of een waterstaats-
speelpark, daarover gaat een volgend
onderzoek, dat .waarschijnlijk in mei
begint.
'Het wordt een studie over de haalbaarheid
en de opzet van een themapark', verklaart
gedeputeerde van recreatie J.B. Vente-
vogel. 'Er zal ook worden bekeken welk
thema moet worden gekozen. Daarna volgt
de laatste fase: een onderzoek naar de
economische haalbaarheid.
Het ministerie van Economische Zaken
heeft twee ton voor het onderzoek
beschikbaar gesteld. Het zal zeker een jaar
duren, voordat deze onderzoeken zijn
4
afgerond en tot dan zal er geen enkele
beslissing over de inrichting van de Neeltje
Jans worden genomen.
Arbeidsplaatsen
Dat zint de visserijwereld helemaal niet.
Vijf bedrijven zouden liefst onmiddellijk al
willen beginnen met viskweekbedrijven in
de werkhavens van de Neeltje Jans. Het
gaat dan voornamelijk om de kweek van
zalm en forel. Deze tak van de visserij is,
evenals de hangende oestercultuur en de
oesternursery, nog in de experimentele
fase. Maar door het heldere en schone
water lijken de mogelijkheden gunstig.
De FNV Zeeland, die zich ook in de
commerciële viskweek heeft verdiept,
meent dat er op den duur 200 arbeids
plaatsen kunnen ontstaan. Staatssecretaris
Ploeg van Visserij deelt deze optimistische
verwachting.
Een oesternursery is overigens een zeer
intensieve teeltmethode, waarbij tien keer
meer oesters per vierkante meter worden
gekweekt dan bij de traditionele oester-
kweek. Via stroomgoten wordt water,
verrijkt met voedsel, over de oesters geleid.
Het water in de Oosterscheldemonding is
er zeer geschikt voor en er ligt een vijftien
hectare groot zanddepöt klaar, dat voor
andere doeleinden niet geschikt is.
Vrij recent zijn bij de stuurgroep Ooster-
schelde aanvragen binnengekomen voor
de kweek van de Afrikaanse meerval en
voor zagers en zeepieren. Sportvissers
kopen jaarlijks voor 30 tot 50 miljoen aan
zeeaas, dat voor 70 procent illegaal door
spitters uit slikken en platen wordt
gehaald. Een kwekerij kan de schade aan
slikken en platen voorkomen en biedt
bovendien door de steeds toenemende
vraag uitstekende commerciële mogelijk
heden.
Al deze activiteiten maken een flink
bedrijfsterrein op de Neeltje Jans onont
beerlijk. Andere wensen van vissers zijn
een kreeftendepöt en een visoverslag.
Aquaron
De vorig jaar opgerichte Stichting voor
Toegepast Marien Onderzoek in Middel
burg speelt handig op de mogelijkheden
van de Neeltje Jans in met de aanvraag
voor een aquaron.
Het aquaron bestaat uit vier onderdelen,
een biologisch evoluon dat interessant is
voor toeristen, promotie van vispro-
dukten, scholing voor bestaande en nieuwe
visserijbedrijven en onderzoek dat aansluit
op vragen uit de visserij wereld.
'Door een gecombineerde opzet kan het
toerisme mede als inkomstenbron fungeren
voor zaken, gericht op innovaties en
renovaties in de maricultuur', meldt de
stichting in een brochure.
In het 'biologisch evoluon' is het de
bedoeling het publiek de mogelijkheid te
bieden biologische experimenten te doen.
Zeevonk
Een voorbeeld.
Na warme dagen kun je omslaande golven
's avonds groen zien oplichten. Daar zorgt
de eencellige zeevonk voor. Door het
kweken van de zeevonk kunnen mensen in
een donkere ruimte de effecten meebeleven
als ze bijvoorbeeld een hand in het water
steken en hem er groen lichtend weer
uithalen. Zo zijn er zestig experimenten
mogelijk.
Daarnaast is het de bedoeling lopende
onderzoeken in exposities aan het publiek
duidelijk te maken. In een wat later
stadium denkt de stichting aan een
onderwatergang. Met steun van de visserij
is de stichting tot aan de Tweede Kamer
aan het lobbyen om een en ander voor
elkaar te krijgen.
De Grontmij noemt zelfs al een locatie
voor het aquaron, namelijk de filter-
mattenfabriek. Maar die heeft Rijks
waterstaat inmiddels al verkocht aan een
visbedrijf in Yerseke. Daarmee gaat
Rijkswaterstaat lijnrecht in tegen de lijn die
de provincie aanhoudt: niets doen, zolang
niet duidelijk is wat er waar moet
gebeuren.
Vooralsnog wil ik niet meewerken aan het
verlenen van een vergunning voor het bedrijf
om iets te gaan doen', meldt gedeputeerde
Ventevogel dan ook.
Overleg
Het probleem speelt ook op andere
fronten. Over het hele eiland liggen
electriciteitsleidingen, die straks door
bedrijven kunnen worden gebruikt. De
aannemer moet echter volgens zijn con
tract de leidingen opruimen als het werk
klaar is.
Er zijn ook bronnen geslagen, waaruit
betrekkelijk warm zout grondwater komt.
Ook die moeten worden weggehaald. In
een koude winter kan een viskweekbedrijf
dat warme water goed gebruiken.
Een beetje overleg zou dus geen kwaad
kunnen.
Ad de Jong
