4 BRIEVENPOSTERIJ den aangeleverd met opzet een dag in Middelburg werden vastgehouden. Deze vertra ging maakte het mogelijk dat de Middelburgse handelaren een dag eerder, per kerende bode konden reageren op beursprijzen. De gebruike lijke gang van zaken was namelijk dat brieven die in de loop van de dag arriveerden zo nodig nog diezelfde dag of avond werden beant woord, zodat hef antwoord de volgende mor gen met de vertrekkende bode kon worden mee gegeven. Om meer grip te krijgen op de taakuitoefening van de koopmansboden werd meestal een reglement opgesteld, een z.g. ordonnantie. De oudste ordonnantie die we van Vlissingen in dit verband kennen dateert van 30 mei 1677. Het is de "Ordonnantie voor de koopmansboden van Vlissingen op Amsterdam, vise versa" (11). De ordonnantie geeft ons een aardig beeld van de werkwijze van de koopmansboden: "A/zoo Bailliu, Burgemeesters, Schepenen en Raaden dezer Stad Vlissingen, dagelijks onder vinden, dat het komen en gaan der Hollandsche Brieven, niet naar behooren wordt waargeno men uit oorzaak van de veelheid der Plaatsen en verscheidenheid der Boden daar de Brieven nu gebragt worden, zo dat de Ingezetenen dik maal niet kunnen weten ten wat Huize, of aan wat Bode hunnen Brieven en Pakkagien ter hand te stellen, noch ook geen gelegenheid hebben van een vastblijvena Kantoor, om tot hunner meerder verzekering eenige Brieven van belang of Pakkagien te laten aanteekenenalsmede dat de Boden bestaan, hunne Brieven van Holland komende, somtijds zoo lang optehouden tot den anderen Boden die op zijn reis legt naar Holland vertrokken is, waar door de Kooplieden en Ingezetenen verhinderd worden hare Brieven op zijn tijd te beantwoorden tot merkelijke preju dice en nadeel der Negotie tussen Holland en deze Stad. Zoo is het: Dat Bailliu, Burgemeesters, Schepenen en Raaden daarin willende voorzien, hebben geordonneert en gestatueerd, ordonneren en statueren bij dezen, de poincten hier navolgende: Daarna volgen 1 2 punten waarin de taakuitvoe ring van de koopmansboden en de postmeesters precies wordt omschreven. Samengevat gaat het daarbij - wat de koopmansboden betreft - om: - Alle koopmansboden worden verplicht hun brieven op het postkantoor te halen en te bezor gen. Zij mogen zelf voortaan geen brieven meer in ontvangst nemen en ook het bestelrecht wordt ze ontnomen. - De brieven dienen uiterlijk drie uur na aankomst van het beurtschip te Veere of aan het Arnemuidsche Hoofd op het postkantoor te wor den bezorgd. Wanneer de stadspoorten dan echter al gesloten zullen zijn, dient dit de volgen de morgen zo vroeg mogelijk te gebeuren. - De boden mogen geen eigen 'kassen' meer voor hun huizen of logementen hangen. Alle brieven, pakjes, geld, goud, zilver, juwelen enz. moeten gebracht worden naar het postkantoor. - De Amsterdamse boden mogen alleen brieven, pakjes e.d. meenemen voor Amsterdam en voor steden ten noorden van Amsterdam. De Vlissingse boden mogen alles meenemen wat voor Holland bestemd is. - De bode van Vlissingen op Middelburg mag zijn 'collega's' niet benadelen door zelf brieven voor Holland mee te nemen naar Middelburg en daar via Middelburg te verzenden. Een uitzon dering wordt gemaakt voor de dagen dat er geen bode van Vlissingen op Holland reist. De bode op Middelburg mag dan wel zorgen voor briefvervoer op Holland middels de Middelburgse beurtschepen. De brieven dienen dan echter ook aan het Vlissingse postkantoor te zijn aangeboden. - De bode tekent bij de postmeester voor de ont vangen brieven en pakjes, waarmee de post meester wordt gedechargeerd en de bode de verantwoordelijkheid overneemt. In de ordonnantie van 1726 (16) worden de eisen aan de koopmansboden nog aange scherpt op grond van slechte ervaringen enkele jaren achtereen. De boden dienen nu een eed af te leggen dat ze alle punten van de ordon nantie zullen nakomen. Verder dienen twee per sonen borg te staan voor de administratie van het postkantoor voor een bedrag van 500 Pond Vlaams. De boden worden verplicht "ieder op zijn beurt alle veertien dagen, des Woensdags of Zaturdags morgens op zijn getij te vertrekken". DEIM SPIEGEL

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1995 | | pagina 4