Postverbindingen van het Zeeuwse
Rode Kruis in september, oktober
en november 1944
Jan Hintzen
Inleiding: Zeeland in september 1944
Dinsdag 5 september 1944 staat in de
Nederlandse geschiedenis bekend als Dolle
Dinsdag. Een snel oprukkend geallieerd
leger veroorzaakt paniek bij de Duitse troe
pen, die vaak met achterlating van voorra
den proberen een goed heenkomen te zoe
ken. Op 17 september 1944 wordt door de
Nederlandse regering in Londen per radio
een algemene spoorwegstaking afgekondigd
ter ondersteuning van de geallieerde opmars
in Zuid-Nederland. Deze spoorwegstaking
wordt vooral uitgeroepen om de luchtlandin
gen bij Arnhem, operatie Market Garden, te
ondersteunen. Wanneer de Slag om Arnhem
op een nederlaag voor de geallieerden uit
loopt, wordt de stakingsoproep niet ingetrok
ken. De Duitse bezetter probeert tevergeefs
de staking te breken. Pas in 1945, bij de
jJT. P.A.jjïi.S
o'n. Verfiulstr at 44
AH.0..1'..'". R PA ÜO
bevrijding, komt er een eind aan deze sta
king, die door de Nederlandse regering in
Londen en de directie van de Nederlandse
Spoorwegen is georganiseerd.
Vanaf september 1944 volgen de militaire
acties die de bevrijding van Zeeland inluiden
elkaar in snel tempo op:
- 16 september tot en met 31 oktober 1944:
na hevige gevechten wordt Zeeuws-Vlaan
deren bevrijd.
- 3 oktober tot en met 11 oktober 1944: de
zeedijken van Walcheren worden met bom
men bestookt om dit (schier)eiland onder
water te zetten ter voorbereiding van de
bevrijding.
- 24 oktober tot en met 30 oktober 1944: de
aanval op Zuid-Beveland, codenaam
"Vitality' heeft succes.
- 1 november 1944: de landingen van geal
lieerde strijdkrachten bij Vlissingen en
Westkapelle leiden de bevrijding van Wal
cheren in.
Deze gebeurtenissen hebben ook voor de
communicatie van de Zeeuwen grote gevol
gen.
Zowel binnen Zeeland als naar andere pro
vincies zijn duizenden Zeeuwen geëva
cueerd. Contacten tussen hen en de achter
blijvers zijn nauwelijks mogelijk doordat de
post-, telefoon- en telegraafverbindingen
niet functioneren. Hierdoor is ook de verbin-
J ens
msnn-on
Afbeelding 1
Deze briefkaart wordt geschreven in Vlissingen op 26 september 1944 en door de afdeling
Vlissingen van het Nederlandse Rode Kruis rood stempel) meegegeven met de Duitse
Zeereddingsdienst naar Dordrecht. Daar wordt de briefkaart door de Nederlandse PTT afge
stempeld op 5 oktober 1944 en doorgezonden naar Amsterdam. Uit een potlood aantekening
blijkt de ontvangst te Amsterdam op 12 oktober 1944.
De frankering van 7 cent is het tarief voor een brief tot 20 gram in het binnenlandse postver
keer. Voor een briefkaart is 5 cent voldoende. Op poststukken, vervoerd via het Nederlandse
Rode Kruis komt in 1944 vaak deze overfrankering voor. Er wordt verondersteld dat een extra
bijdrage nodig is voor het Rode Kruis.
Op de achterzijde van de briefkaa rt staat nog geen speciale bedrukking.
De afzender schrijft o.a. 'Probeer ook eens te schrijven, soms komt er post door of probeer
anders eens via afd. Amsterdam v. h. Rode Kruis'.
Den Spiegel, januari 1999
5
