Kaart van het eiland Tobago
uit 1779
De Koerlanders bleven, in afwachting van
een nadere regeling met Den Haag en
Londen.
De Nederlandse nederzetting beleefde een
snelle groei, terwijl de Koerlandse verkom
merde. In 1658 hadden zich bij de onge
veer 1200 Viissingers, ruim 500 Franse
Hugenoten aangesloten, die in hun vader
land geen vrijheid van godsdienst konden
vinden. Zij stichtten de nederzetting Le
Quartier des Trois Rivières aan de Kleine
Koerlandbaai, niet ver van de Koerlandse
kolonie op het zuidelijk eilanddeel. De
Waalse predikant Charles de Rochefort, in
dienst bij de Lampsins, schreef in 1665
over hen dat zij 'krachtige eerlijke lieden
waren, die er vreedzaam en in grote har
monie leefden.' De Lampsins onderhielden
een geregelde vaart van Vlissingen op
Tobago. Kolonisten konden worden over
gebracht voor dertig gulden per persoon, of
vijftig met inbegrip van bagage en voeding.
Onvermogende kolonisten konden 'in dienst
verband' emigreren; zij moesten dan drie
jaar onbetaald voor de werkgever arbeid
verrichten om de kosten terug te verdienen.
De blanken leefden in houten huizen, soms
met pannen, maar meestal met dunne
planken bedekt. Enkelen hadden regen
bakken, maar de minder gefortuneerden
woonden in hutten, de slaven meestal in
zogenaamde 'bijgebouwen'. Er waren een
honderdtal plantages, drie kerken, tussen
de zes en achttien suikermolens én twee
rumdistilleerderijen.
De Lampsins hadden ook in het geval van
Tobago de wind mee; tijdens de Zweeds-
Poolse oorlog (1655-1660) werd Jakob
Kettler door de Zweden gevangen geno
men. De tweede klap werd hem meteen
daarna in Afrika uitgedeeld: de Koerlanders
werden gesommeerd het door hen aange
legde Fort James in de Gambia-rivier over
te geven, aan welk bevel werd voldaan.
Hertog Jakob kreeg nog een derde, zeer
gevoelige klap, want zodra de Lampsins
bericht kregen van Koerlands gevangen
neming namen zij de nederzetting Jakobs-
stad in bezit.
De rust duurde echter niet lang want twee
jaar later, in 1660, bij de vrede van Oliva
(bij Dantzig), werd hertog Jakob uit zijn ge
vangenschap ontslagen. Hij kreeg wel zijn
geliefde Koerland terug, maar zijn overzee
se gebieden niet. Fort James was in 1660
door een Franse kaper in Zweedse dienst
overvallen, en daarna maakte de W1C zich
Juli 2004
13
