land voor één heventijd overgenomen. Zij is
voor de wet van Heinkenszand getrouwd op
12-6-1708 met Adriaan Dignusse de Jonge
(c. 1661 - 1713), weduwnaar van Jacomijn-
tje Dignusse Drossaert. Pieternella schijnt
hertrouwd te zijn met Pieter Bosman, en
na diens overlijden met Adriaan Burman.28'
Op 17-3-1740 heeft Burman een verkla
ring afgelegd voor schepenen van 's-Heer
Arendskerke, dat zijn vrouw Pieternella
Gijsbregtse, na het overlijden van haar
broer Dirck de enige gerechtigde was op de
revenuen van het gaandeland.
De overlopers van 1747 t/m 1859, de
verwatering
Reeds in 1719 heeft Pieter Janse van 't
Westeinde het gaandeland gebaand. Na
zijn dood in 1757 tot 1768 opgevolgd door
zijn weduwe. Vanaf 1747 stond het gaan
deland in het Oostdorp ook werkelijk op
zijn naam, zonder dat familieverwantschap
met Pieternella Gijsbrechts of een van haar
voorgangers aangetoond kan worden. In de
overige twee percelenbenoorden wege' en
in de 'Coosaart', bleef haar naam tot 1771
op de overlopers staan en vanaf 1778 t/m
1810 op naam vanPieternella Gijsbrechts
successeurHet is duidelijk dat wij hier
te doen hebben met verwatering van het
begrip gaandeland. Zolang de revenuen
van het land bleven binnenkomen zullen de
ontvangers zich niet afgevraagd hebben of
de erfopvolging volgens de klassieke regels
gevolgd was. Na Pieter van 't Westeinde
waren eigenaars:
1775-1789 Huijbregt Pieterse van 't
Westeinde (geb.1733- overl.1809), zoon
van de eerder genoemde Pieter.
1796-1803 Marinus Janse van 't West
einde (geb.1766- overl.1805).
1810-1838 Domus Jansz. Vermet
(dijkgraaf, ged. Borssele 11-4-1756, overl.
's-Heer Arendskerke 15-3-1849).
1845-1859 Pieternella Lafort, de in 1791
geboren dochter van Thomas Thomasse
Lafort en Maria Cornelisse Boonman. Zij
heeft in Middelburg gewoond, maar schijnt
niet in Zeeland te zijn overleden. Zij staat
in het kadaster van 's-Heer Arendskerke,
o.a. als eigenaar van het perceel H 14 dat
1,224 ha groot is, omgerekend 3 gemeten
35% roede.29' In de overlopers staat haar
naam nog tot 1859 (zie afb. 2.).
Samenvatting
Ik heb geprobeerd om met een aantal
voorbeelden te laten zien dat overlopers
een waardevolle bron zijn voor regionale
geschiedenis en genealogie. Daarnaast
heb ik mij geconcentreerd op de instelling
'gaandeland', waarvan ik in de loop der
jaren diverse interessante voorbeelden op
Zuid-Beveland gevonden heb. Ik heb mij
daarna geconcentreerd op het gaandeland
van Janne Thonisdr. en Willem Machielsz.
Afb. 4. De handtekeningen van Adriana Bloncke en van Pieter Bloncke, onder een notariële
akte van de Goese notaris Johan van Ossewaerde, gedateerd 8 maart 1701. Konden broer en
zus het niet eens worden over de spelling van hun naam(Gemeentearchief Goes,
RAZE 2139.)
108
