Waterleiding - Artikelen
De waterleiding in 1911
Frank de Klerk
In het jaar 1910 scheert de komeet van
Halley langs de aarde. Mensen met een ge
voelige natuur zien daarin allerlei voorte
kenen, zoals rampspoed en natuurgeweld.
In zekere zin komt dat uit in 1911.
Al enige tijd zijn er plannen in de maak
voor de aanleg van de waterleiding in Zee
land. De provincie neemt nog niet zo het
voortouw, zodat er een Zuid-Bevelandsche
Waterleidingmaatschappij wordt gevormd,
die voor dit gebied plannen gaat uitvoe
ren. Begin 1911 liggen er twee plannen op
tafel voor de aanleg, een Plan Kuipers en
een Plan Francke, een Duitse firma die
nogal wat ervaring op dit gebied heeft.
Beide plannen voorzien in de aanleg van
een buizennet vanaf West-Brabant, pomp-
machines, ontijzeringsapparaten, een
watertoren, etc. Tot directeur wordt Jan
van Poelgeest benoemd, eerder ingenieur
bij de drinkwaterleidingen te Amsterdam.
Het Rijk draagt bij in de onderneming,
die verder als naamloze vennootschap
door de deelnemende gemeenten (niet alle
Bevelandse gemeenten doen mee) wordt
gefinancierd. 's-Gravenpolder en Borssele
deinzen terug voor de investering en doen
niet mee. 's-Gravenpolder kiest later eieren
voor zijn geld en meldt zich tegen hogere
kosten alsnog aan, de mensen in Borssele
blijven nog tientallen jaren water putten
uit de dorpsvate en de regenbak. Gemeen
ten waar waterleiding komt kunnen hun
bouwverordening aanpassen. Als de water
leiding er zal zijn hoeven er in de toekomst
immers geen dure regenbakken meer bij
nieuwe huizen te worden gebouwd.
Op 22 juli 1911 verleent de minister van
Binnenlandse Zaken aan de firma Carl
Francke concessie voor de aanleg van de
waterleiding voor 1.270.816 gulden, zeg
maar een half miljoen euro. Binnen een
jaar na die datum zal de waterleiding
functioneren in Goes en in de plaatsen ten
oosten van Goes. Binnen achttien maanden
zal dat het geval zijn in de overige gemeen
ten op Zuid-Beveland die meedoen. In de
praktijk zal het iets langer duren. De firma
Francke stalt twee automobielen voor haar
opzichters in Goes in een garage in de
Stalstraat, tegenover de Veiling aldaar. Dit
straatje ligt westelijk van de Grote Markt.
Het nieuwtje haalt de krant van 25 juli
1911.
De voorbereidingen voor de waterleiding
gaan in 1911 dus al van start, maar water
is er dan nog niet te leveren. Juist dat jaar
is sprake van een extreme droogte die tot
waterschaarste en veesterfte leidt. Een
beter argument voor de nieuwe waterlei
ding is nauwelijks te bedenken. In de lange
periode van droogte in de zomer van 1911
moet het schaarse water worden gedistri
bueerd. Per spoor worden tanks met water
aangevoerd. In Goes krijgt elk gezin per
dag twee emmers water, meer niet is de
bedoeling, maar dat lukt niet helemaal.
Het beste en voordeeligste adres
C. ÜOMINICUS Jr.'-'Katlendijke.
Afb. 1. Slimme ondernemers spelen
in op de nieuwe waterleiding.
VOOK ALI.E
IS BIJ
FILIAAL NIEUWSTRAAT{GOES.
Men vrage in eigen belang prijzen
en inlichtingen.
25
