In memoriam Wim den Toom (1929-2012)
Op 12 november 2012 vond op het stemmige
historische kerkhof van Wissekerke bij
's-Heer Hendrikskinderen onder grote
belangstelling de begrafenis plaats van
Willem Pieter den Toom. Dat zoveel mensen
aanwezig waren bij de uitvaartdienst
en de teraardebestelling was niet
verwonderlijk. Meneer den Toom was van
1961 tot 1994 hoofd van de school in 's-Heer
Hendrikskinderen geweest; vrijwel iedereen
van het dorp had bij hem in de klas gezeten
en bovendien speelde hij, net als zoveel
andere bovenmeesters, een belangrijke
rol in het dorpsleven. Ook voor de
Heemkundige Kring De Bevelanden had hij
grote verdiensten. Het onderwijzersvak was
Wim den Toom met de paplepel ingegoten.
Hij werd op 21 februari 1929, midden in die
beruchte strenge winter, in Schoonrewoerd
geboren in een modern hervormd
onderwijzersgezin. Zijn jeugd bracht
hij door in Sliedrecht en het was bijna
vanzelfsprekend dat hij ook schoolmeester
zou worden. Naast zijn studie bekwaamde
hij zich in de muziek. Hij trad op als
organist en had zelf een prachtige stem. Op
het kerkkoor ontmoette hij dat meisje dat
ook zo mooi kon zingen. In 1956 trouwde hij
met Ali Bienefelt. Uit dit gelukkige huwelijk
werden drie kinderen geboren. Wim werd
onderwijzer in Maassluis, maar al in 1961
verhuisde het jonge gezin naar het Zeeuwse
dorpje met de moeilijke naam, 's-Heer
Hendrikskinderen, waar hij hoofd van de
enige (christelijke) school werd. Hier vond
hij zijn bestemming. Hij zou het dorp trouw
blijven tot zijn dood. Bij zijn aanstelling
werd verwacht dat hij ook de leiding van het
kerkkoor op zich zou nemen. Dat was een
kolije naar zijn hand en hij leidde het koor,
later de cantorij, naar grote prestaties. Om
de vernieuwing in de kerkzang en de liturgie
door te kunnen voeren nam hij opnieuw
les bij de bekende Zeeuwse koordirigenten
Izaak Ruissen en Stoffel Gunst. Hij heeft
het koor met groot enthousiasme 47
jaar geleid. Zelf zong hij ook in de Goese
Oratoriumvereniging en geregeld als gast
in andere koren. Na zijn pensionering kreeg
hij tijd voor andere interesses en daaronder
viel ook de geschiedenis van de Bevelanden.
Sinds 1991 was hij lid van de redactie
van De Spuije en dat is hij tot zijn dood
gebleven. Zelf leverde hij voor het blad een
groot aantal bijdragen. Groot succes had hij
met zijn korte artikelen over allerlei vormen
van grote en kleine misdaad in het verleden,
ontleend aan het Rechterlijke Archief van
Goes. Een bijzondere prestatie leverde
Wim den Toom met het samenstellen van
het boek 'De Toponymie van de gemeente
's-Heer Arendskerke', dat in 2004 verscheen.
Hierin bundelde hij alle verzamelde
gegevens over de veldnamen van de
voormalige gemeente 's-Heer Arendskerke
(inclusief 's-Heer Hendrikskinderen,
Lewedorp en Nieuwdorp) op een heldere,
overzichtelijke wijze. Hij was daarvoor de
aangewezen persoon door de eigenschappen,
die hij ook zijn leerlingen probeerde bij
te brengen: verantwoordelijkheidsgevoel,
doorzettingsvermogen en nauwkeurigheid.
Na de publicatie van dit boek zette hij zich
aan een soortgelijk werk over de dorpen
Schore en Vlake, waarvan de verzamelde
gegevens al jaren lagen te wachten. Hij had
met deze plaatsen geen bijzondere band,
maar kon met zijn aangeboren precisie
de vele veldnamen ook nu weer in een
systematisch overzicht onderbrengen. Hij
heeft dit werk nog kunnen voltooien. Het
wordt nu klaargemaakt voor publicatie.
De Heemkundige Kring is Wim den Toom
dankbaar voor zijn bijdragen aan de
geschiedschrijving van de Bevelanden. Hij
werkte daarbij op zijn manier: nauwkeurg,
betrouwbaar en met gevoel voor humor.
Ondanks het verlies van zijn vrouw in 2006
en zijn eigen achteruitgaande gezondheid
is hij er tot het einde mee bezig geweest.
Toen hij op de ochtend van 8 november 2012
levenloos in zijn huiskamer werd gevonden,
lagen de stukken voor de volgende
bespreking over Schore en Vlake keurig
geordend klaar. Als je ergens aan begint,
moet je het ook afmaken. Zo was Wim den
Toom.
Ad Beenhakker
42
