Inhoud
Woord vooraf1
Terugblik van milicien Arie van Loo op zijn ervaringen in de oorlogsjaren 1914-1918 2
De opvang van Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Kloetinge
Annebeth Maarsman en Christina Heijboer17
Met de breipen in de hand, vechtend voor het vaderland Kim Sluijter29
Belevenissen van een Yersekse oestervisser in de Eerste Wereldoorlog Frank Ossenwaarde 33
Noodlanding van een Engels vliegtuig in Kruiningen op 24 maart 1915 Otto W. Hoogerhuis 38
De brooddistributie tijdens de Eerste Wereldoorlog Otto W. Hoogerhuis40
Een korte terugblik op de Eerste Wereldoorlog David Levinus de Jonge50
Marcherende militairen55
De diensttijd van een militair te velde tijdens de Eerste Wereldoorlog Otto W. Hoogerhuis 56
Het geweer van de Nederlandse militair tijdens WO I was van goede kwaliteit67
De oorlog in een blokkendoos Koen van Rooijen68
Vluchteling Charles Louis Verhoeven en zijn nazaten Cees van den Bovenkamp70
De stadsomroeper van Goes in de Eerste Wereldoorlog Frank de Klerk74
Fort Ellewoutsdijk80
Lichaam van stiefzoon generaal Ludendorff gevonden bij Wissenkerke John van Haver 82
Bommen op Goes Jan de Jonge86
De bomscherf en de kist Kim Sluijter94
Zeemijn voor anker in Schore Frank de Klerk97
Het oorlogsmuseum van Jan Adolf Wilton van Reede Koen van Rooijen98
Boekindrukken: Drie massagraven voor de Nederlandse kust, 22 september 1914 Allie Barth 107
De Groote Oorlog in het klein Otto W. Hoogerhuis111
Woord vooraf
Het zal weinigen zijn ontgaan dat we dit jaar herdenken dat 100 jaar geleden de Eerste
Wereldoorlog begon. Ook als Vrienden van HMDB en Heemkundige Kring De Bevelanden
willen hier bij stilstaan. Dat doen we met deze dubbeldikke uitgave van ons blad de Spuije,
waarin een groot aantal onderwerpen aan de orde komt.
Hoewel de Bevelanden op ruime afstand van het strijdtoneel lagen kreeg men hier toch ook
te maken met de oorlog en alles dat daarmee samenhing. In de eerste plaats kregen bij de
mobilisatie in de zomer van 1914 ook veel Zeeuwse en Bevelandse jongemannen een oproep.
Van enkelen van hen hebben we verslagen of dagboeken kunnen achterhalen, waarin ze
over hun ervaringen in de oorlogsjaren vertellen.
Een tweede manier waarop de Bevelanden met de oorlog te maken kregen, was door de
komst van Belgische vluchtelingen. Dat begon al kort na het uitbreken van de oorlog, maar
vooral begin oktober, toen Antwerpen zwaar onder vuur kwam te liggen, kwam er een grote
stroom vluchtelingen naar onze streek. Er waren grote inspanningen voor nodig om die goed
op te vangen. De meesten bleven hier overigens niet lang en gingen zo snel mogelijk terug
naar België. Een aantal van hen bleef hier langer en sommigen permanent.
Nederland was dan wel neutraal, maar toch had de oorlog al heel snel invloed op het
dagelijks leven. Door handelsbelemmeringen en gebrek aan grondstoffen ontstonden er al
na korte tijd tekorten. Voedsel ging op de bon en er werd een uitgebreid distributiesysteem
opgezet voor allerlei dagelijkse levensbehoeften.
Een enkele keer werd men wel rechtstreeks met het oorlogsgeweld geconfronteerd. Bijvoor
beeld als er lichamen aanspoelden, als er een zeemijn ontplofte of als een verdwaalde piloot
zijn bommen boven Zeeland afwierp.
Met deze Spuije willen we een bijdrage leveren aan de geschiedschrijving over een onder
werp dat, zeker voor wat de Bevelanden betreft, tot nu toe onderbelicht is gebleven.
De redactie
1
^^nschg^^