Afb. 4. Een compleet bataljon van het 14e Regiment Infanterie marcheert hier omstreeks 1915
op deze foto vanuit de richting van Bergen op Zoom en nadert het bekende tramknooppunt
bij Hotel van Tilburg (rechts op de foto) in het centrum van Steenbergen. Militaire verplaat
singen van een compleet bataljon (ongeveer 800-1000 personen) met de muziek voorop was
volgens Willems aantekeningen in Westelijk Brabant regelmatig aan de orde. Collectie fam.
Boot, Noordwelle.)
Willems onderdeel verbleef tot september
van 1917 in de Potaschfabriek te Bergen
op Zoom. Van verveling was geen sprake
omdat de manschappen die in deze kazerne
gelegerd waren voortdurend werden bezig
gehouden: Veel marsen gehad in deze buurt.
In september gingen we weer terug naar
de grens, en wel naar Putte. Ik werd daar
ingekwartierd in een herberg, genaamd
de Rubens", de bewoners geheten, J.B.
Cleiren, hetwelk beste mensen waren. We
kregen daar altijd koffie en thee als wij van
wacht terugkwamen. Putte is zelf een klein
dorpje waar weinig moois te vinden is. Het
is omgeven door talrijke bossen die zich
uitstrekken tot Ossendrecht en Hoogerheide.
Een groot deel van de bossen is nu gerooid
wegens de brandstoffennood.
Behalve de dagelijkse marsen was het
wachtlopen een tweede grote militaire be
zigheid. Voor het onderdeel waartoe Willem
behoorde waren er in Putte negen wachten:
die ver van het dorp zelf, gelegen waren
en wij dus altijd ver moesten lopen, vooral
naar Wacht 7, gelegen bij Ossendrecht en
naar wacht 9, gelegen bij Huijbergen. Alle
wachten waren telefonisch verbonden met
het Kantonnementsbureau te Putte, zodat
als er wat bijzonders opdeed op een der
wachten, er direct een bericht ging naar
Putte. Wacht 1 was een patrouillewacht,
dus waar er geregeld patrouille werd gelo
pen langs de grens door 4 man tegelijk, 2
bij 2. Dat was natuurlijk plezieriger als de
andere wachten, waar men 2 uur aan een
stuk posten moest, en tevens kou lijden.
Het liefst liep Willem een patrouille met
enkele anderen. Voor zover dit mogelijk
was bezocht hij meer dan eens de familie
Van de Zande die bij Platsluis woonde om
een kopje koffie te drinken. Regelmatig
lag hij in deze buurt hele nachten met
de wachtcommandant in de bossen om te
waken tegen smokkelaars. En zo ging het
van de ene wacht naar de andere. Meestal
waren er weinig bijzonderheden. Wacht 6
61
