De bomscherf en de kist
Kim Sluijter
In de avond van 22 december 1917 werden
Goes en omgeving opgeschrikt door een
aantal bommen. In vergelijking met de
gehele oorlog was het een klein incident,
maar voor Goes was dit, achteraf gezien,
dé gebeurtenis van de Eerste Wereldoorlog.
Huizen verwoest, personen gewond en zelfs
één dode, en vooral heel veel geschrokken
Bevelanders. Dat het Historisch Museum
De Bevelanden een stukje bomscherf van
dit bombardement in haar collectie heeft,
bewijst dat dit een bijzonder moment is
geweest in de geschiedenis van Goes. Een
klein stukje metaal van ongeveer 2 bij 3 cm
groot, vertelt op zichzelf niet zo veel, maar
is duidelijk een scherf of fragment van iets
groters. Waarschijnlijk kunnen alleen ex
perts op het eerste gezicht zien dat het van
een bom afkomstig is. Net als met zoveel
andere objecten in het museum is het het
verhaal bij het object, de context, wat het
zo bijzonder maakt. Het fragment is altijd
bewaard gebleven in een klein pillendoosje
met daarop in net handschrift geschreven:
bom scherf en 22-12-'17.
Lange tijd is het museum er vanuit ge
gaan dat de scherf afkomstig was van een
persoon wiens huis geraakt is door het
bombardement, mogelijk het huis aan de
Magdalenastraat. Maar toen de scherf uit
de vitrine werd gehaald om foto's te maken
voor dit artikel werd er een opmerkelijke
ontdekking gedaan. Op het pillendoosje,
van G. van der Hoek apotheker Goes, stond
namelijk interessante informatie. Zo stond
er dat de oorspronkelijke inhoud van het
doosje uit kininepillen bestond, een mid
del tegen koorts dat vroeger werd gebruikt
tegen malaria. Ook stond er een stempel
in de deksel met een naam (wellicht van
de patiënt voor wie de medicijnen bedoeld
waren?): G.A. Hajenius. Wij kennen deze
naam natuurlijk als die van de burgemees
ter van Goes in de jaren 1918-1934. Zou
het mogelijk zijn dat Hajenius het stukje
bom heeft opgeraapt en bewaard? Wellicht
had Hajenius al heel snel door dat dit een
bijzonder moment zou zijn in de geschiede
nis van Goes, en besloot hij het te bewaren.
Of heeft iemand het stukje scherf later aan
de burgemeester gegeven, want wie is er
nu beter geschikt voor het bewaren van de
geschiedenis van een stad dan de burgerva
der? Allemaal vragen waar we waarschijn
lijk nooit een antwoord op zullen vinden,
maar wat wel duidelijk is geworden is dat
dit stukje bom (en het pillendoosje) al die
jaren zorgvuldig bewaard is gebleven om
dit belangrijke moment in de historie van
Goes te herdenken.
Het verhaal van de bomscherf is niet het
enige bijzondere verhaal dat het museum
kan vertellen over het bombardement tij
dens de Eerste Wereldoorlog. Voor het an
dere verhaal gaan we terug naar de plaats
des onheils: de kade in Goes. De bommen
sloegen op diverse plaatsen rond de kade
in. Vooral het huis van de heer I. M. H.
Giesen, de orgelbouwer en handelaar, in de
Magdalenastraat had veel schade geleden.
Met name de kamer van de bode op zolder
was compleet verwoest. Deze bediende,
meneer C. C. van der Does, is waar ons
bijzondere verhaal om draait. Christianus
Afb. 1. Bomscherf en pillendoosje. (Collectie
Historisch Museum De Bevelanden.)
94
