Boekindruk: Cats vóór 1530 Gerard van der Wal, Cats vóór 1530, de middeleeuwse geschiedenis van Cats en de twee riddergeslachten Van Cats, 336 pagi na's. Kick Uitgevers, Kats Rotterdam 2014, ISBN 978-90-443-1530-1. Prijs €25,00. Ter recensie een boek van Gerard van der Wal, een 'stoeptegel' van 336 bladzijden. De titel: Cats vóór 1530. De geschiedenis van Cats en van de twee riddergeslachten Van Cats. Het boek is afgelopen zomer met een middeleeuws spektakel in Kats gelanceerd. De schrijver heeft sinds zijn verhuizing naar Kats op Noord-Beveland de geschie denis van het dorp en het eiland als een spons opgezogen. Elk snippertje informatie is door de auteur opgezocht en in dit over donderende boek opgenomen. Als je dit boek tot je hebt genomen, zou je alles moe ten weten over het dorp van vóór 1530, en over de middeleeuwen waarin de dorpsge schiedenis zich afspeelde. Een boek waarin niet op het gebruik van uitroeptekens is bezuinigd! Een boek waarin de hoofdstuk ken een meer organische volgorde hebben dan een chonologische of thematische. Na het hoofdstuk 'Het ontstaan van Cats' mel den zich al twee hoofdstukken met ridders Van Cats, Nicolaas I en II. Dan vervolgen de hoofdstukken met Cats als centrum van Zeeland, waarna opnieuw Nicolaas I zich meldt, nu in relatie met Jacob van Maerlant die zijn beroemde boek Der Na- tueren Bloeme opdroeg aan de ridder. Van Maerlant verbleef in 1270 in het kasteel te Kats waar hij dit werk schreef. Reden ge noeg om diep op dit unieke middeleeuwse boek in te gaan, en op allerlei manieren beeldmateriaal hierover te verzamelen. Een goede kaart van het huidige Noord-Be veland, met daarop de ligging van de dor pen van na de herinpoldering, en eventueel een reconstructie van de dorpen van vóór 1530, wordt erg gemist. Als je niet zo be kend bent in Zeeland dan moetje eerst zelf wat kaarten raadplegen om te weten waar we het nu eigenlijk over hebben. Woon je in Kats, dan heb je dat probleem natuur lijk niet. Een dergelijke kaart staat in het boek pas op blz. 298. Tegenwoordig is het projecteren van oude kaarten over nieuwe kaarten prima te doen via de site van de provincie Zeeland: http://zldgwb.zeeland.nl/ gw411sl/?Viewer=Cultuur%20Historie De volgende hoofdstukken gaan over het kasteel, de handel en scheepvaart, oorlog voering, kerken en kloosters, Cats en Cat- tendijke, Edekinge, Hamerstede, de St. Felixvloed, Catshoek, een hoofdstuk Luctor et emergo, en een pluimpje op de hoed van amateurarcheologen (en -histo rici). Allereerst de minpunten, die standaard in een recensie thuishoren. Het boek heeft geen index, literatuurlijst/bronnenlijst, verantwoording van het beeldmateriaal. Noten worden niet gebruikt. De inleiding meldt dat je hiervoor een website moet raadplegen. Daar bevindt zich inderdaad een literatuur-, bronnen- en archievenlijst, inmiddels van een lengte van ruim 20 blad zijden, maar nog geen lijst van de afbeel dingen. Dat maakt je nieuwsgierig, want dit boek moet het voor 75% hebben van het fantastische visuele spektakel. Vervolgens vallen diverse zaken op als je met de stof kam gaat lezen. Op blz. 8 staat dat in de 10de eeuw de ne derzetting Cats wordt genoemd. Waar dan? Er is geen citaat of bron. Dekker meldt in het boek Een Schamele Landstede over de middeleeuwse geschiedenis van Goes, dat Kats een oude plaatsnaam is, die echter pas vanaf 1203 in de bronnen voorkomt (Schamele Landstede, blz. 22). Blz. 10: Omstreeks 1100 kreeg Cats de omvang van een dorp met een kerk en een kasteel. Een kerk in 1100 is wel heel vroeg, ook vergeleken met kerkstichtingen op Zuid-Beveland. Parochiestichtingen komen vrijwel niet voor in de bronnen. Kats komt voor het eerst voor als parochie in 1235. Op blz. 208 wordt gemeld dat de kerken van Cats en Cortgene gesticht zijn na 1160. Dekker dateert de parochie Welle op ca. 1150, vermoedelijk als de oudste op Noord- 46

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 2015 | | pagina 50