BIOSCOOP Of KINOIATOCRAAF,
NIEUWSTE UITVINDING.
beelden zodat men dan ook "met de overtuiging
een genotvollen avond te hebben doorgebracht,
huiswaarts keerde".
Prijs 5 Cent.
PROGRAMMA.
V E R T O O N I N G
VAN DE CHRISTELIJKE
gwonibiiieerd met KillSDIS ivmlfcraaè
KEULEN 6EAPH0P10IE.
(Deze machine spreekt, zingt enz.)
DOOK
den Heer A. WELTEVREDEN,
Evangelist, eiland Schouwen.
Voor het eerst in Veder land.
Niet ia den handel.
Programmaboekje van Arie Weltevreden
(verzameling van Tjitte de Vries van The Arthur
Melbourne-Cooper Film Archive te Rotterdam)
Vastgesteld moet worden dat Weltevreden de
eerste in Nederland was die film gebruikte ter
ondersteuning van zijn zendelingsmissie. Van het
Nederlandse Leger des Heils is bij voorbeeld bekend
dat dit zich niet voor 1906 bediende van film als
ondersteunend medium bij hun activiteiten. Daar
waar Zierikzee met de allereerste filmvertoningen
dus enigszins achter liep bij andere Nederlandse
steden, was er op het gebied van "christelijke
filmvertoning" sprake van een echte pionier in
de persoon van Arie Weltevreden.
Tijdens de Zierikzeese kermis zouden tot 1913
nog filmvoorstellingen gegeven worden, waarna
deze meer en meer verplaatst werden naar de
Concertzaal. Ook buiten de kermis om werden
daar in toenemende mate films vertoond, terwijl
op de Schouwse dorpskermissen nog filmvoor
stellingen werden gegeven in de tent van een
zekere Sporre. Na de introductie van de geluids
film rond 1930 werd in 1932 de Concertzaal
verbouwd tot "Sound-bioscoop" waardoor de
filmvertoning een regulier karakter kreeg.
Elders op het eiland kwam na de Tweede Wereld
oorlog een bioscoop tot bloei in hotel Bom te
Haamstede, maar de effecten van de komst van
televisie en later video zouden een verwoestende
invloed hebben, waardoor met uitzondering van
filmhuisvertoningen, de reguliere filmvertoning
op Schouwen-Duiveland ten einde kwam voor
de eenentwintigste eeuw begon.
F. Westra
Geraadpleegde literatuur
- Internetsite 100 jaar film in Utrecht:
www.let.uu. n 1/tftv/UtrechtProjecV
- K. Dibbets, F. vd Maden (eds.), Geschiedenis
van de Nederlandse film en bioscoop tot 1940
(Weesp 1986)
- H. Uil, 'Van Evangelist tot brandstichter, het
drama van Arie Weltevreden, evangelist in
Zierikzee', in: Kroniek van het Land van de
Zeemeermin (24e jrg., 1999) 75-92.
- Zierikzeesche Nieuwsbode, 9, 12 en 14 sep
tember 1899, 8 september 1900, 5 en 12 sep
tember 1905, 11 september 1906 en 28 sep
tember 1932.
- Rotterdamsch Nieuwsblad, 13 oktober 1900.
19
