'PRAET'
EEN GESPREK MET BERNARD BOURS UIT ZIERIKZEE, WINNAAR VAN DE ARCHIEFTROFEE 2001
Trofeewinnaar Bernard Bours (foto redactie)
Maar liefst 96 keer bezocht Bernard Bours vorig
jaar de studiezaal van het Gemeentearchief
Schouwen-Duiveland in het oude stadhuis aan
de Meelstraat in Zierikzee. En niet om er zomaar
wat op te zoeken. Nee, hij stapte er telkens binnen
met een vastomlijnd doel: het toegankelijk maken
van de notariële archieven van Zierikzee, een bij
zondere historische bron. Bours' inzet leverde hem
afgelopen december de archieftrofee 2001 op. De
actiefste archief-vrijwilliger werkt ook dit jaar weer
gestaag verder. Nu in het nieuwe Gemeentearchief
dat onlangs verhuisde naar het nieuwe gemeente
huis aan de Laan van Saint Hilaire.
Wat hij nu precies doet in het archief De 72-jarige
Bours vertelt: "Ik lees oude notarisaktes vanaf
fiches of ik lees de originele akte als die beter
leesbaar is. Ik haal de namen eruit en het onder
werp. Dat kan bijvoorbeeld een huwelijk zijn of
het kan gaan om een nalatenschap. Ik vul die
gegevens vervolgens in op een speciaal formulier.
Straks gaat dat allemaal de computer in.
Zodoende kunnen belangstellenden straks gemak
kelijker gegevens vinden. Die zijn dan van het
fiche te kopiëren waarop de betreffende akte
staat." Bours neemt de klus overigens niet in zijn
eentje voor zijn rekening. Er zijn nog twee vrijwil
ligers betrokken bij de bewerking van de enorme
hoeveelheid aktes: R. Keizer uit Noordgouwe en
mevrouw W. Bar uit Zierikzee.
De van oorsprong uit Limburg afkomstige vrij
williger werkt nu aan aktes van rond 1700.
Bijzonder zijn ze voor hem bijna allemaal.
Aan elk kleeft immers wel een verhaal. Hij noemt
de akte met de nalatenschap van een der voor
name dames uit het geslacht Mogge: "Je leest
in zo'n akte dat zo'n beetje een half dorp wat
kreeg. Er komen dan heel veel namen naar voren
die je weer op je formulier kunt noteren", zegt
hij. Andere interessante gegevens leveren volgens
Bours de notariële aktes op die met de vroegere
Zierikzeese reders van doen hebben. Een akte van
rond 1650 dient als een soort verantwoording
van de kapitein van een schip tegenover de koop
lui waarvoor hij zijn lading vervoerde. Zo'n schip
vertrok dan vanuit Zierikzee met bijvoorbeeld
zout naar Ierland, laadde daar wol en vlees, voer
verder naar Spanje om terug te komen met zuid
vruchten. Maar Franse kapers lagen op de loer.
Verloor een schip de lading onderweg aan kapers,
dan was er in elk geval nog een akte om te
bewijzen wat er zich aan boord had bevonden.
De schade kon wellicht nog worden verhaald.
Bours' interesse voor archiefwerk en vooral
notariële aktes werd gewekt door zijn werk.
Gedurende zijn loopbaan als hoofuitvoerder bij
de Heidemaatschappij en later de Grontmij,
kwam hij in de jaren tachtig terecht bij een rent
meesterkantoor. Daar ging hij zich bezighouden
met het vestigen van zakelijk recht, toestemming
14
