het platteland naar de steden. Daarnaast is
gebruik gemaakt van interviews met dienstboden
die na het beëindigen van hun diensttijd weer
terugkeerden naar Zeeland. Deze interviews
worden bewaard bij het Zeeuws Documentatie
centrum van de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg.
In de publicatie wordt verder aandacht besteed
aan jeugd en schooltijd, de belangen van de
ouders en de dochters, de werkgevers, de duur
van een betrekking, de dorpen of steden waar de
dienstboden heen trokken, familierelaties, het
werk, wanneer en met wie zij trouwden en het
beroep van de echtgenoot.
Mondragónpad
Mondragónpad. In de voetsporen van
Mondragón, met route en kaartje, Zierikzee
2002, 23 pagina's (oplage: 2000).
Ter gelegenheid van 200 jaar sociëteit "De
Vereeniging" is door enkele leden van die socië
teit een rondwandeling ontworpen naar aanlei
ding van de doortocht van Mondragón met zijn
troepen door het Zijpe en het daarop gevolgde
beleg van Zierikzee in 1 575. Het Waterschap
Zeeuwse Eilanden verzorgt het onderhoud van
het pad. De beschrijving van de wandeling is
uitgegeven in een klein boekje dat makkelijk te
hanteren is tijdens de wandeling. In het boekje
wordt veel achtergrond informatie gegeven over
de Spaanse veroveraar in Zeeland Christóbal de
Mondragón (1514-1596). Ook de situatie in
Zeeland krijgt de nodige aandacht: de opstand
op de Zeeuwse eilanden, de strijd om Goes en
Middelburg, de waterlinie en het beleg van
Zierikzee, de overgave, de muiterij.
Het Mondragónpad is een rondwandeling in ver
schillende etappes van 42 km. Bruinisse is het
begin- en eindpunt en de route gaat via de kre
ken van Ouwerkerk naar Zierikzee om dan verder
te gaan naar Dreischor en weer naar Bruinisse. In
de publicatie staan allerlei wetenswaardigheden
over de omgeving.
Rechtspraak in Zeeland
Marie-Charlotte Le Bailly, Recht voor de Raad. De
rechtspraak voor het Hof van Holland, Zeeland en
West-Friesland in het midden van de vijftiende
eeuw, Hilversum 2001, 347 pagina's.
In de reeks Historische Studiën verscheen het
38ste deel over de rechtspraak in Holland,
Zeeland en West-Friesland. Centraal staat de ont
wikkeling van de rechtspraak aan het Hof van
Holland, op het Binnenhof in Den Haag.
Rond 1445 wilde het Bourgondische Huis, in de
persoon van Filips de Goede, meer eenheid bren
gen in de rechterlijke en bestuurlijke instellingen
in het rijk. Het Hof van Holland werd de opvolger
van de oude grafelijke raad.
In dit onderzoek wordt de rechterlijke organisatie
bestudeerd: de organisatie, werkwijze, straf
zaken, procedures, vonnissen, straffen, enz.
Opvallend in het onderzoek is de positie van
Zeeland. Opvallend juist omdat de Zeeuwen zich
zelden wendden tot het Hof van Holland. De
Zeeuwen benadrukten hun eigen recht, dit kwam
tot uitdrukking in vele keuren en privileges. De
rechtspraak was in eerste aanleg voorbehouden
aan de Zeeuwse rechtbanken. Er was ook een
privilege dat zaken die op Zeeuwse bodem waren
geschied ook binnen Zeeland berecht zouden
worden. De Zeeuwen hadden het Hof ook niet
nodig, want zij beschikten over een eigen grafe
lijke hogere vierschaar, hoewel die erg weinig
werd gehouden. Slechts zes procent van het
totale aantal processen bij het Hof van Holland
kwam uit Zeeland. De rechtszaken betroffen bij
voorbeeld de aanslag op een baljuw, maar ook
roof, doodslag en moord.
Op Schouwen-Duiveland drukte vooral de stad
Zierikzee een stempel op de criminele rechtspraak
op het platteland, hier zetelde ook de vierschaar
van Beoostenschelde. De kwesties die voor de
rechtbanken kwamen, speelden zich vooral af in
het stedelijke milieu. In een oorkonde van 1426
en 1431 was vastgelegd dat wie een doodslag
pleegde in Zierikzee, voor twee jaar uit de stad
werd verbannen en verplicht was bedevaarten te
ondernemen naar Rome en Santiago de
Compostella. Een verzoek tot strafvermindering
kon bij het Hof van Holland gevoerd worden.
In het boek worden diverse strafzaken die in
Zierikzee werden behandeld als voorbeeld
genoemd.
Het Zeeuwse interieur
Katie Heyning, Eloy Koldeweij en Berit Sens,
Anders bekeken. De geschiedenis van het
Zeeuwse binnenhuis, met tekeningen van
22
