DE FINSE WONING VAN DREISCHOR Op Schouwen-Duiveland werden na de ramp heel veel geschenkwoningen gebouwd. De meeste zijn afkomstig uit Zweden, Noorwegen en Denemarken. Finland schonk ook woningen voor het getroffen gebied, dertien in het totaal. Deze staan in Nieuwe-Tonge, aan het Finlandplein. Nergens op de Rode Kruislijsten over hulpverlening na de ramp is een vermelding te vinden van een Fins huis in Dreischor, maar toch staat dit er. Welke geschiedenis gaat er achter deze bijzondere woning schuil? Een geschenk uit Finland Halverwege maart 1953 ontving de gemeente Dreischor een brief van de gemeente Amsterdam. Onze hoofdstad heeft in de tijd vlak na de ramp enorm veel gedaan voor Schouwen- Duiveland. In de brief ging het over een woning in bouwpakketvorm, die door de arbeiders van de fabriek firma August Eklöf te Borga (AEB) zou worden geschonken. Borga heet ook wel Porvoo, het ligt in een Zweeds sprekend gedeelte van Finland. Borga oftewel Porvoo is een van de mooiste plaatsen van Finland. De havenstad ten oosten van Helsinki aan de Finse golf, telt tegen woordig ongeveer 45.000 inwoners. De firma Eklöf was in de twintigste eeuw een van de grootste ondernemers uit de streek. In 1864 startte de 27-jarige Fredrik August Eklöf een smederij, die onder zijn leiding uitgroeide tot een bedrijf met zeven vestigingen, waartoe zagerijen, een houthandel, een lijsten- en een cellulosefabriek behoorde. Twee jaar voor zijn dood in 1912, werd het bedrijf omgezet in een NV met 49 aandeelhouders. In 1966 verdween de naam Eklöf, toen het bedrijf verkocht werd aan Oy Tampella AB. Rond 1950 telde AEB 710 arbeiders en 169 kantoorpersoneelsleden. Men hoorde van de afschuwelijke gebeurtenissen in het zuidwestelijke deel van Nederland en zette spontaan een actie op touw. Het initiatief ging waarschijnlijk uit van Nils Nordman, een voor man van Borga Mekaniska Verkstad. Hij ont vouwde het plan om binnen het bedrijf geld in te zamelen om zo hulp te bieden. Hoewel directeur Birger Eklöf in zijn hart dacht dat het vast geen haalbare kaart zou zijn, steunde hij het plan toch. En wat bleek? Het idee sloeg gewel dig aan, iedereen gaf gul. Omgerekend gaf men gemiddeld 2,6 uurloon. In aanmerking genomen dat de doorsnee Fin het in die tijd vast niet beter had dan de dito Nederlander, was dit een heel goed resultaat. Waaruit zou de hulp bestaan? Ook dat werd snel beslist. De firma AEB had ook belangen in het bedrijf Puutalo Oy. Dit was een samenwerkingsverband tussen enige houthande laren en timmerbedrijven, die geprefabriceerde houten woningen maakte, speciaal voor de markt in de Sovjet-Unie. In het magazijn van dit bedrijf was een compleet huis aanwezig, geschikt voor dit doel. Het was van het type dat de naam droeg 'Erajarvi' en het bevatte een hal, keuken, kamer en twee slaapkamers. In de huis kamer was plaats voor een kachel, dat zou voor Holland wel voldoende verwarming zijn. Een belangrijk vertrek ontbrak, het toilet. Dit was geen kwestie van vergeten, in Scandinavië komt het veel voor dat men vlak naast het huis een klein gebouwtje plaatst met daarin sauna, wc en een schuurtje. Maar binnenshuis was er gelukkig plaats genoeg. In het pakket werd ook een aquarel ingesloten van de Finse schilder Frans Nyborg, waarschijnlijk een stadsgezicht van Borga. Het stoomschip Virgo dat het bouwpakket van de Dreischorse woning naar Nederland heeft vervoerd (part, coll.) 3

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 2003 | | pagina 7