Gezicht op Nieuwerkerk vanuit het zuiden omstreeks 1920 (Zeeuws Archief, Zelandia lllustrata,
topografisch-historische atlas van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen)
archieven. Het omvangrijke weeskamerarchief
van Zierikzee - waarvan de inventaris door archi
varis Den Haan kort geleden werd voltooid -
vormt een hele belangrijke bron. De veldboeken
in het archief van het Waterschap Schouwen-
Duiveland komen zeer te pas bij het onderzoek
naar de geschiedenis van het onroerend goed ten
plattenlande.
Notabele boerenfamilies woonden voornamelijk
in de Westhoek, Noordgouwe en Zonnemaire.
Zij droegen namen als Van den Bout, Bolle,
De Bruyne, Hocke, Hoogenboom, De Kater,
Moolenburgh, Schalkwijk en Vis.
Tussen boeren en arbeiders waren in Dreischor,
Zonnemaire en Brouwershaven grote standsver
schillen merkbaar. In Nieuwerkerk, Oosterland,
Kerkwerve en Serooskerke was dit in mindere
mate het geval. Op de minder goede grond van
het midden van Schouwen kwamen veel kleine
melkveeboeren voor. Opvallend is het dat juist in
deze omgeving later betrekkelijk weinig socialis
ten en liberalen te vinden waren, maar vooral
gereformeerden en christelijke gereformeerden.
Ook in Duiveland hadden de afgescheiden kerken
relatief veel aanhang.
In sommige families kwamen bepaalde beroepen
veelvuldig voor: de families Bolijn en Flikweert
leverden meerdere drogers van meekrap, de
Capelles waren vaak timmerman van beroep, de
Everwijns wagenmakers, de Kesteloo's smeden,
de Lodewijks kuipers, de Van Rhees molenaars,
de Verjaals metselaars, terwijl onder de Rotte's
aardig wat bakkers konden worden geteld.
Flikweert verteld vervolgens een en ander over de
familiegeschiedenissen Van Farowé, Van
Graafeiland, Sneevliet (waartoe behoorde de
internationaal bekende, in 1942 gefusilleerde
communistenvoorman Henk Sneevliet), Van de
Stolpe en De Vlieger
De spreker wijst erop dat de familie Flikweert een
typisch Nieuwerkerkse naam heeft, maar oor
spronkelijk uit de buurt van de Duitse havenstad
Hamburg afkomstig is. Pas in 1836 kwamen
leden van dit geslacht in Nieuwerkerk terecht.
In haar Hamburgse periode was de familie gere
formeerd hervormd). Te Nieuwerkerk waren
verschillende familieleden leidende figuren bij de
Afscheiding.
8
