Grote grazers, ook in het Krammer-Volkerak
Schotse Hooglander, stier, Slikken van de Heen-West, 26 april 1991. Foto: Mat Jongenelen.
Naast een groot aantal andere Nederlandse natuurgebieden, wordt tegenwoordig ook een
belangrijk deel van het buitendijks land in het Krammer-Volkerak meebeheerd door 'maaima-
chines' van vlees en bloed. Deze grote grazers doen hun taak met enthousiasme. Door het
kortwieken van de ruige, grassige plantengroei leveren zij een flinke bijdrage aan het behoud
van waardevolle landschapselementen.
In bossen, duinen, moerassen, heide en dus ook
op schorren en slikken, overal kan men ze tegen
woordig aantreffen. 'Ze' zijn veelal geen huis-,
tuin- en keukenkoeien maar dieren die nagenoeg
geen verzorging door mensen nodig hebben:
Schotse Hooglanders, Heckrunderen en Gallo
ways bijvoorbeeld. Ook paarden worden ingezet:
Fjorden, IJslandse en Shetlandpony's, Konicks en
de intrigerende Przewalskipaarden om er enkele te
noemen.
Deze laatste soort is een klein maar taai oer-
paardje. Het dier is slechts 135 centimeter hoog,
gedrongen van bouw met zandoranje kleurige ha
ren en een lange zwarte staart. De exotische naam
dankt het aan de ontdekker, de Russische ontdek
kingsreiziger luitenant Nicolai Przewalski. Toen
hij dit paardje in 1881 ontdekte, was het al een
zeldzame diersoort. Ook nu is er maar een gering
aantal op de wereld. Met een groot opgezet fok-
programma probeert men deze oerpaardjes te her
introduceren in hun oorspronkelijke leefomge
ving, de ongerepte en uitgestrekte steppen van
Mongolië.
In het Krammer-Volkerak en enkele andere Ne
derlandse reservaten lopen nu tientallen van deze
bijzondere paarden. Bijvoorbeeld op de Slikken
van de Heen-West langs de Philipsdam en op de
Goudplaat in het Veerse Meer aan de zuidkust van
Noord-Beveland. Ga er eens kijken en geniet dan
ook van de prachtige natuur waarin de Przewals-
ki's, al dan niet samen met andere grote grazers,
op onnavolgbare wijze het 'maaiwerk' verzorgen.
Begrazing is beslist meer dan een modegril, de
diverse terreinbeherende instanties, Natuurmonu
menten, Staatsbosbeheer en het Zeeuwse Land
schap zorgen met een weloverwogen beheer voor
een zo gevarieerd mogelijke natuur in het Kram
mer-Volkerak*.
Mat Jongenelen
Karei Doormanstraat 21
4671 AC Dinteloord
Probleem bij begrazing is, dat doel en middel nogal eens verwisseld worden en dat het zeker niet voor elk terrein
de meest geëigende beheersmethode vormt. (Redactie). 93