De arendskooi van Zierikzee
Wie machtig is, wil dat ook laten zien. Dat is tegenwoordig niet anders dan vroeger. Roofvo
gels spelen vaak een rol in het verbeelden van de macht. Zo zag ik in 1989 een paar rijke
Arabieren op het vliegveld in Cairo met op hun hand prachtige Slechtvalken. Het was volstrekt
duidelijk: daar liepen machtige mannen.
Zeearend. Foto: Uwe Robitzky
Het is minder bekend dat ook in Zierikzee roof
vogels als machtssymbool gehouden zijn. Aan de
gevel van het stadhuis hing eens een kooi met aren
den. Onder de stadhuistoren was oorspronkelijk
de vleeshal. Nu is daar de zij-ingang van het stad
huis. Rechts van die deur hing de vrij grote kooi, die
te zien is op een bekende kopergravure naar een te
kening van C. Pronk uit 1747.
In de "Tegenwoordige Staat der Vereenigde
Nederlanden" uit 1751 wordt uitgelegd dat aren
den een teken van achting voor de Duitse keizer
waren: Zierikzee en het graafschap Zeeland waren
een leen van het Duitse rijk. De arendskooi zou er
op het einde van de 15de eeuw ten tijde van Maxi-
miliaan van Oostenrijk al gehangen hebben. In
1775 is het stadhuis verbouwd en is volgens P.D. de
Vos de kooi aan de noordelijke uitgang van de
vleeshal tegenover de Verrenieuwstraat opge
hangen.
Zeker drie eeuwen kregen de arenden van Zie
rikzee vleesafval te eten en de vogels moeten indruk
gemaakt hebben en ontzag hebben opgeroepen.
Het is waarschijnlijk dat hier Zeearenden ge
houden werden, die toen in Nederland wellicht
meer voorkwamen dan nu het geval is. Maar het
kunnen ook Steenarenden geweest zijn, die bij
voorbeeld uit Zuid-Duitsland of Oostenrijk wer
den aangevoerd. Uit het stadsarchief is niets hier
over bekend. C.Venema van het Streekarchi-
variaat vond onlangs in een brief uit het begin van
deze eeuw, dat bij Haamstede een Zeearend "met
een vlucht van 2.50 meter" geschoten was (ca.5-11-
1902). De Duitse keizer was er toen nog wel, maar
de jagers beschouwden de Zeearend met andere
ogen dan de mensen van Zierikzee tussen de 16de
en 18de eeuw.
Frans Beekman
Rectificatie
In mijn stukje in de vorige Sterna over het Diepe Gat
staat dat op de achtergrond Nieuwerkerk te zien is. Ad
Beenhakker uit Middelburg merkte terecht op dat het
Ouwerkerk was!
33