Landschap 19- toen Spuiboezem Flaauwers (1937) Stoomgemaal Schouwen, Foto:R. ten Kate,29augustus 1937. In de fotocollectie van wijlen Rykel ten Kate bevindt zich deze afbeelding van het stoomge maal Schouwen met op de voorgrond een merkwaardig instrument met persoon. Het gaat hier om Frans Kooijmans (geb. 1907) met een zelfgemaakte telecamera met vlieg tuiglens bezig waadvogels, zoals de Kluut te fotograferen. In het recent verschenen boek "In de ban van vo gels" schrijft Karei H. Voous dat "Kooijeen Haag se vogelaar was, die vanaf 1925 samen met ornitho logen als Tinbergen, Van Dobben.Ter Pelkwijk op veel plaatsen in West-Nederland te vinden was en van vele Nederlandse vogelsoorten "voor zijn tijd wonderbaarlijke foto's maakte". Ook nu bijna 60 jaar later is dit plekje op de zee dijk bij de Heerenkeet,uitkijkend over de voorma lige spuiboezem, bij vele vogelaars bekend. Het is er vrijwel niet veranderd. Dat is bijzonder, want de polder Schouwen veranderde na de herverkave ling zeer, maar de inlagen van de zuidkust bleven daarbuiten. De schoorsteen bij het gemaal werd wel afgebroken en de grote kolenloods achter de dienstwoning links verdween ook. Het eerste stoomgemaal van Zeeland functioneerde vanaf 1877 en heeft het lage natte deel van Schouwen bruikbaarder voor de landbouw gemaakt. De ruimte vóór het gemaal diende als tijdelijke opslag van water (boezem). Bij hoogwater kon niet altijd geloosd worden en dan vulde zich de spui boezem; was het buitendijks laagwater dan liep het water vanzelf af via de Jongesluis (natuurlijke lo zing). In 1947/49 is het gemaal geëlectrificeerd. Na 1958 zorgde de Prommelsluis voor de afwatering en had het gemaal Schouwen geen functie meer. Frans Beekman 1

Tijdschriftenbank Zeeland

Sterna | 1996 | | pagina 3