5 in Vlaanderen ontzaglijk veel kapot gesla gen en vernield hebben. Onder de Habsburgers, toen Veurne een Spaanse garnizoensstad was, leefde de plaats weer op, de grootste voorspoed valt evenwel tussen 1596-1640 onder de regering van de aartshertogen Albert en Isabella. Voorspoed brengt ook meestal bouwlust mee. De voornaamste gebou wen aan de Grote Markt, 't Stadhuis, 't Gerechtshof met Belfort, 't Vleeshuis en de Hoge Wacht dateren dan ook uit die bloeitijd. Na de slag bij Fleurus in 1794 kwamen de Fransen opzetten, ze lijfden de stad bij Frankrijk in en de in Veurne ingekwar tierde soldaten gingen daarbij tot plunde ring over. Zoals al ter sprake kwam was in de Eer ste Wereldoorlog het gebied rondom Veurne een enorm slagveld, 't Belgisch hoofdkwartier was in de jaren 1914/1915 in een bovenzaal van 't Stadhuis geves tigd, vanuit de zgn. Albertzaal, behangen met leer uit Cordoba (een erfenis van de Spaanse officieren in de zeventiende eeuw!) leidde Koning Albert I toen de Bel gische krijgsverrichtingen. De Grote Markt ligt in het centrum van de stad. daar vindt men dan ook de voor naamste gebouwen. We werden "losgela ten" om een en ander op eigen initiatief te bekijken. We geven een kort resumé, ons beperkend tot de buitenkanten, interieurs hebben we vanwege tijdgebrek helaas niet kunnen zien. Hel Stadhuis, tussen 1596-1612 gebouwd door Lieven Lucas toont een levenslustige Vlaamse renaissance-stijl met twee feestelijke "krul"-gevels, een mooie loggia en traptoren 't Is op de ver dieping verbonden met het Gerechtshof, 't vroegere Landhuis van de Kasselrij Veurne tussen 1613-1621 in klassieke renaissance-stijl opgetrokken, een ortho doxe pilastergevel van steen uit Arquen- ne. Ontwerper van de gevel was de bouwmeester van de aartshertogen Syl- vain Boullain. De allegorische beelden van Pax en Justitia luisteren het wat strak ke geheel op. Links ziet men het deels ingebouwde Belfort (1617-1628). Aan de linkerhoek van de Ooststraat staat het Spaans Paviljoen, thans Vredege recht, een gotisch gebouw, als stadhuis opgericht in de jaren 1448-1452 en in 1530 uitgebreid, 't Oudste gedeelte, aan de Marktzijde. doet even denken aan een middeleeuwse woontoren (donjon), de toegevoegde laat-gotische vleugel, uitge voerd door Ambrosius Roelants, is veel lichter en sierlijker. Dit gebouw heeft tot 1586 als stadhuis gefungeerd en werd in Veurne Sinl Walburgakerk Gezicht in 'l koor 2e helft 13e eeuw. begin 14e eeuw 1697 door Spaanse officieren betrokken. Op de rechterhoek van de Ooststraat presenteert zich het voormalige Vlees huis uit 1615. Hier zien we laat-renais- sance architectuur naar het iets oudere voorbeeld van het huidige stadhuis. Aan de zuidkant van de Markt tenslotte staat de Hoge Wacht met torentje, 't is een zgn. diephuis met op de wat ver hoogde begane grond een natuurstenen bogengalerij, ook alweer in renaissance stijl. Vermeld moet op de valreep nog worden, dat er op de Grote Markt nog vijf aardige cafétjes staan met trapgevels uit 1609; vier ervan zijn na de Eerste Wereldoorlog gereconstrueerd. Gelukkig zagen mijn dochter en ik nog kans twee kerken binnen te glippen, zodat we ook daarvan een indruk kregen. De Sint-Walburgakerk. in de twaalfde eeuw opgezet in romaanse stijl, toen gewijd aan Onze Lieve Vrouw, toont ons een hoogkoor, een kooromgang, een kruisbeuk en een klein schip, 't Interes santst is het koor van zuiver gotische baksteen-architectuur (tweede helft der tiende - begin veertiende eeuw) dat gedragen wordt door Doornikse zuilen met knopkapitelen, terwijl een zandste nen triforium rondom loopt. Tussen 1865- 1874 werd een neo-gotische dwarsbeuk en van 1901-1904 een klein driebeukig schip aangebouwd. Aan het eind van de veertiende eeuw heeft men nog een poging gedaan de kerk vanaf het westen te voltooien door aanleg van een westto ren, maar die bleef bij de eerste geleding in de goede bedoelingen steken. Even meende ik op die plaats een doopkapel te zien, maar het bleek dus een torenruïne te zijn met een spitsbogige omlijsting van het portaal. De kerk zag er van binnen mooi en harmo nieus uit. Er is een achttiende eeuws hoogaltaar en een mooi gesneden uit 1596 daterend koorgestoelte van Otmaar van Ommen. Barok is ook de Preekstoel uit 1727 van Hendrik Pulinx: aan de voet ziet men Johannes op Patmos zijn visioenen note ren. Aan weerszijden van de achttiende eeuw- se communiebank zagen we mooie barok- deuren (ook achttiende eeuw) die toegang verlenen tot de kooromgang, die vijf vijf tiende eeuwse straalkapellen heeft. In deze kerk staan en hangen een behoor lijk aantal beeldhouwwerken en schilderij en, die uit de vijftiende tot negentiende eeuw dateren. Dat de Beeldenstormers in 1578 met minder vrome bedoelingen ook dit bedehuis met een bezoek vereerd heb ben. is natuurlijk te betreuren. We namen ook nog steels een kijkje in de Sint-Nicolaaskerk. waarvan het interieur geheel wit bepleisterd is. Het is een typi sche driebeukige Westvlaamse hallenkerk met houten tongewelven en een transept, dat met uitspringt, 't Koor wordt afgesloten door een vijfzijdige absis. De onvoltooide massieve bakstenen toren uit de dertiende eeuw is een echt kust streek exemplaar; een onderbouw met portaal, de bovenste geleding, van iets

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1993 | | pagina 5