5
in Vlaanderen ontzaglijk veel kapot gesla
gen en vernield hebben.
Onder de Habsburgers, toen Veurne een
Spaanse garnizoensstad was, leefde de
plaats weer op, de grootste voorspoed
valt evenwel tussen 1596-1640 onder de
regering van de aartshertogen Albert en
Isabella. Voorspoed brengt ook meestal
bouwlust mee. De voornaamste gebou
wen aan de Grote Markt, 't Stadhuis,
't Gerechtshof met Belfort, 't Vleeshuis en
de Hoge Wacht dateren dan ook uit die
bloeitijd.
Na de slag bij Fleurus in 1794 kwamen
de Fransen opzetten, ze lijfden de stad
bij Frankrijk in en de in Veurne ingekwar
tierde soldaten gingen daarbij tot plunde
ring over.
Zoals al ter sprake kwam was in de Eer
ste Wereldoorlog het gebied rondom
Veurne een enorm slagveld, 't Belgisch
hoofdkwartier was in de jaren 1914/1915
in een bovenzaal van 't Stadhuis geves
tigd, vanuit de zgn. Albertzaal, behangen
met leer uit Cordoba (een erfenis van de
Spaanse officieren in de zeventiende
eeuw!) leidde Koning Albert I toen de Bel
gische krijgsverrichtingen.
De Grote Markt ligt in het centrum van de
stad. daar vindt men dan ook de voor
naamste gebouwen. We werden "losgela
ten" om een en ander op eigen initiatief te
bekijken. We geven een kort resumé, ons
beperkend tot de buitenkanten, interieurs
hebben we vanwege tijdgebrek helaas
niet kunnen zien.
Hel Stadhuis, tussen 1596-1612
gebouwd door Lieven Lucas toont een
levenslustige Vlaamse renaissance-stijl
met twee feestelijke "krul"-gevels, een
mooie loggia en traptoren 't Is op de ver
dieping verbonden met het Gerechtshof,
't vroegere Landhuis van de Kasselrij
Veurne tussen 1613-1621 in klassieke
renaissance-stijl opgetrokken, een ortho
doxe pilastergevel van steen uit Arquen-
ne. Ontwerper van de gevel was de
bouwmeester van de aartshertogen Syl-
vain Boullain. De allegorische beelden
van Pax en Justitia luisteren het wat strak
ke geheel op. Links ziet men het deels
ingebouwde Belfort (1617-1628).
Aan de linkerhoek van de Ooststraat staat
het Spaans Paviljoen, thans Vredege
recht, een gotisch gebouw, als stadhuis
opgericht in de jaren 1448-1452 en in
1530 uitgebreid, 't Oudste gedeelte, aan
de Marktzijde. doet even denken aan een
middeleeuwse woontoren (donjon), de
toegevoegde laat-gotische vleugel, uitge
voerd door Ambrosius Roelants, is veel
lichter en sierlijker. Dit gebouw heeft tot
1586 als stadhuis gefungeerd en werd in
Veurne Sinl Walburgakerk Gezicht in 'l koor 2e helft 13e eeuw. begin 14e eeuw
1697 door Spaanse officieren betrokken.
Op de rechterhoek van de Ooststraat
presenteert zich het voormalige Vlees
huis uit 1615. Hier zien we laat-renais-
sance architectuur naar het iets oudere
voorbeeld van het huidige stadhuis.
Aan de zuidkant van de Markt tenslotte
staat de Hoge Wacht met torentje, 't is
een zgn. diephuis met op de wat ver
hoogde begane grond een natuurstenen
bogengalerij, ook alweer in renaissance
stijl.
Vermeld moet op de valreep nog worden,
dat er op de Grote Markt nog vijf aardige
cafétjes staan met trapgevels uit 1609;
vier ervan zijn na de Eerste Wereldoorlog
gereconstrueerd.
Gelukkig zagen mijn dochter en ik nog
kans twee kerken binnen te glippen,
zodat we ook daarvan een indruk kregen.
De Sint-Walburgakerk. in de twaalfde
eeuw opgezet in romaanse stijl, toen
gewijd aan Onze Lieve Vrouw, toont ons
een hoogkoor, een kooromgang, een
kruisbeuk en een klein schip, 't Interes
santst is het koor van zuiver gotische
baksteen-architectuur (tweede helft der
tiende - begin veertiende eeuw) dat
gedragen wordt door Doornikse zuilen
met knopkapitelen, terwijl een zandste
nen triforium rondom loopt. Tussen 1865-
1874 werd een neo-gotische dwarsbeuk
en van 1901-1904 een klein driebeukig
schip aangebouwd. Aan het eind van de
veertiende eeuw heeft men nog een
poging gedaan de kerk vanaf het westen
te voltooien door aanleg van een westto
ren, maar die bleef bij de eerste geleding
in de goede bedoelingen steken. Even
meende ik op die plaats een doopkapel te
zien, maar het bleek dus een torenruïne te
zijn met een spitsbogige omlijsting van het
portaal.
De kerk zag er van binnen mooi en harmo
nieus uit. Er is een achttiende eeuws
hoogaltaar en een mooi gesneden uit
1596 daterend koorgestoelte van Otmaar
van Ommen.
Barok is ook de Preekstoel uit 1727 van
Hendrik Pulinx: aan de voet ziet men
Johannes op Patmos zijn visioenen note
ren.
Aan weerszijden van de achttiende eeuw-
se communiebank zagen we mooie barok-
deuren (ook achttiende eeuw) die toegang
verlenen tot de kooromgang, die vijf vijf
tiende eeuwse straalkapellen heeft.
In deze kerk staan en hangen een behoor
lijk aantal beeldhouwwerken en schilderij
en, die uit de vijftiende tot negentiende
eeuw dateren. Dat de Beeldenstormers in
1578 met minder vrome bedoelingen ook
dit bedehuis met een bezoek vereerd heb
ben. is natuurlijk te betreuren.
We namen ook nog steels een kijkje in de
Sint-Nicolaaskerk. waarvan het interieur
geheel wit bepleisterd is. Het is een typi
sche driebeukige Westvlaamse hallenkerk
met houten tongewelven en een transept,
dat met uitspringt, 't Koor wordt afgesloten
door een vijfzijdige absis.
De onvoltooide massieve bakstenen toren
uit de dertiende eeuw is een echt kust
streek exemplaar; een onderbouw met
portaal, de bovenste geleding, van iets
