Het Middelburgse brandbocht: kerkbank en instelling 3 Het kerkbestuur neemt van oudsher let terlijk een aparte plaats in de protestant se kerk in Immers, kerkvoogdij, ouderlin gen en diakenen zitten op speciale stoe len of banken. Vroeger bezaten ook de leden van het stads- of dorpsbestuur en de ambachtsheer en zijn familie eigen banken, de zogenaamde herenbanken, in het kerkgebouw. Dit waren meestal afge sloten, omheinde ruimten, soms ook over kapt. Vandaar dan ook de naam "bocht" voor dit soort kerkbanken. Een wel heel speciale bocht bevond zich in de Middel burgse Nieuwe Kerk. Het "Woordenboek der Zeeuwse dialec ten" geeft onder "bocht" als verklaring: "2. bocht (gesloten) kerkbank" en iets verder op: '"t brandbocht: bank(en) v. h. bestuur v. de brandweer: Mdb." De Middelburgse brandweer bezat dus een eigen kerkbank. Nu bestaat het Middelburgse brandweer korps als beroepsorganisatie weliswaar pas sedert 1931maar al veel eerder werd er aan brandpreventie gedaan In 1435 besloot het stadsbestuur al dat er iedere nacht acht man moesten waken "om te belettene ongevallen, die comen mochte van viere, van kaerssen en anders". In de daarop volgende jaren vond een verdere professionalisering en institutionalisering van de Middelburgse (vrijwillige) brand weer plaats. "In 1751 kregen de gezamenlijke brandmeesters en onderbranders [sic] met de bestuurders het eigendomsrecht tot het hebben van een kerkbocht in de Nieuwe Kerk. Hierdoor werd bereikt, dal in geval van brand in de stad, de aanwe zige beambten zonder veel opschudding onder den dienst de kerk konden verla ten", aldus G. van Nederveen in een -in het archief van de Middelburgse brand weer berustend- manuscript. C.A. van Swigchem vroeg in 1985 in een artikel in het "Zeeuws Tijdschrift" aan dacht voor dit brandbocht in de Nieuwe Kerk. Hij vermoedde dat de kerkbank omstreeks 1764 in gebruik genomen werd en dat er overigens ook weinig over bekend zou zijn. Het Middelburgse Colle ge van Brandmeesters nam echter reeds, zoals we hierboven zagen, in 1751 voor eigen rekening het bocht in gebruik. Het zogenaamde "Brandmeester Bocht" was Het Brandspuilrneeslersbochl in de Nieuwe Kerk ie Middelburg (RAZ. Zei III li 556) ■rSESê

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1995 | | pagina 3