A
i f
fris
den brand in eene van de tot de openba
re dienst gebezigd wordende inrigting
ontstaan waartoe de Gemeente den toren
der afgebrande kerk zonder enige ver
goeding had afgestaan door de Hooge
Regeering geheel worde hersteld 16).
Graag kreeg men bovendien binnen
enkele dagen bericht dienaangaande,
want langer acht de aannemer zich niet
gebonden aan de bedongen verlaging
van de aanneemsom; hij was daartoe
alleen bereid opdat hij nog gedurende de
winter de benodigde houtwaren kon doen
aanmaken En een nieuwe besteding zal
geen verbetering opleveren.
Pallandt maakt evenwel niet al te veel
haast. Hij deelt het Provinciaal College
mede de zaak in beginsel te steunen,
maar definitief uitsluitsel eerst later te kun
nen geveri. Hij moet hierover de koning
beslist mondeling benaderen 'daar het
zeldzaam gelukt Z.M. te bewegen tot
eene zwaarder gift ik gaarne wil pogen
voor Westkapelle zulks te verkrijgen' 17).
Hij kan dus niets garanderen, maar
belooft zijn best te doen. Hij blijkt het dan
echter in zijn voorstel aan Willem I op
slechts de helft van het gevraagde
bedrag te houden, 'mij vlijende dat dan
de wederhelft van 1.000,- wel nog voor
de belanghebbenden op de eene of
andere wijze zal te vinden zijn'18). Bij
Koninklijk Besluit van 24-12-1833 no. 73
wordt dan inderdaad een nadere subsi
die van 1.000,- als gift ter beschikking
gesteld 19).
Het Hervormde Kerkgebouw
Daarmee was voor Den Haag de zaak
vrijwel afgewikkeld. Op 23 oktober 1835
legt alleen het Provinciaal College nog
slechts summier verantwoording af; uit de
bijgevoegde rekening blijkt, dat het werk
al enige maanden terug voltooid is 20),
Het kerkje zelf tenslotte is vijtig jaar gele
den (1944) verdwenen. Enkele dorpsge
zichten 21en een in de Zelandia lllustra-
ta bewaarde, door P.C. Bosdijk gesig
neerde, bouwtekening uit 1834, kunnen
ons nadere informatie verschaffen. De
laatstgenoemde toont vermoedelijk het
door het departement goedgekeurde ont
werp, maar wijkt dan wel licht af van de
uiteindelijk uitgevoerde kerk. Zo heeft de
strenge afsluiting van de neoclassicisti
sche facade door een zware kroonlijst
voor een traditionele inzwenkende gevel
top plaats gemaakt. Ook het kleine hou
ten geveltorentje lijkt vereenvoudigd, zo
ontbreken de hoekpilasters van de teke
ning van Bosdijk op het dorpsgezicht van
A.C. Bakhuyzen uit 1867, waarop overi
gens op de achtergrond de zware toren
van de afgebrande kerk oprijst.
Deze aquarel maakt daarmee tevens dui
delijk, dat de hervormde gemeente er niet
op vooruit was gegaan. Het was inder
daad, zoals Pallandt al in 1833 had
gewaarschuwd, niet mogelijk gebleken
'haar juist een gebouw, zoo deftig als het
vorige, te verschaffen' 22). De grote goti
sche hallekerk had voor een bescheiden
eenbeukig zaalkerkje onder mansarde
dak plaats gemaakt, dat met de simpele
spitsboogvensters tussen vlakke lisenen,
het houten vlakke plafond, het kleine
gevel ruitertje en het gestandaardiseerde
pilasterportaal, met tientallen tijdgenoten
uitwisselbaar was geworden en alle uiter
lijke kenmerken van de zogenaamde
Waterstaatskerken uit deze periode
droeg.
Noten
1) Vgl. voor kerkbouwactiviteiten in deze periode o
H Janse, De lotgevallen der Nederlandse kerkge
bouwen, Zaltbommel 1969, p. 122-133. Voor Zee
land' C.A. van Swigchem, '200 |aar monumenten
van bouwkunst in Zeeland; wal verdween en wat
behouden bleef voor het heden en voor de toe
komst' Archief Zeeuws Genootschap, 1969, p.36-
52. Vgl. dienaangaande ook T H von der Dunk.
'Stijlzuiver of eigentijds7 Het lot van gotische ker
ken in de eerste helft van de vorige eeuw', Bouw
kunst: Studies in vriendschap voor Kees Peelers,
Amsterdam 1993, p. 171-182.
K6."B„Jvk
Bouwtekeningen van de nieuwe kerk. Opstand voorgevel en zijgevel, lengte- en dwarsdoorsneden, plattegrond. Teke
ning in inkt van P C Bosdijk, z.j. (RAZ ZG Zl II 1333)
KE R K ÖE B O U 'W T E MK T KA P PIIL111 18 34.
ff
4i
Ml
4
Tïï
=f9
H
- j
