De Geerteskerk te Kloetinge
9
donker middelvlak en rechts het wapen
van Tholen. Het Goese wapen was niet
moeilijk. We hebben gekozen voor het
authentieke wapen. Maar Tholen was
gecompliceerd. We kregen aangeleverd
een soort anker met wat frutsels. Uit teke
ningen en tapijten bleek dat het anker een
schip was en de frutsels waren vier leeu
wen. Het middenstuk dat donker was met
een licht vlekje, daar stond de leeuw. Niet
zomaar een leeuw, maar een vreselijk
agressieve leeuw. Deze is min of meer
over komen lopen uit Biervliet. De achter
grond is van gevlochten gouden staven,
veel rijker gedecoreerd dan Biervliet, en
omgeven met lauwertakken.
De wapens van Vlissingen en Veere
waren niet echt gecompliceerd. Weliswaar
waren er vier versies van het Jacoba-
kruikje en ook Veere had vele varianten,
maar dit zijn de meest authentieke. Onder
'Luctor et Emergo' was een hoop te zien,
maar we wisten niet wat. Wel een trom en
een doodshoofd. Ook hier bracht Biervliet
uitkomst. Zwaarden, musketten, kruitvaat-
jes, lansen, vaandels, kortom al het
wapentuig van voor de Vrede van Mun
ster. Het was duidelijk wat men bedoelde
en de leeuw stond erboven.
De laatste vier panelen waren niet zo
eenvoudig als wel leek. Links en rechts
de zuilen. Maar aan het tekstpaneel ont
brak nogal wat. Want wat was het pro
bleem? Wij hebben een stuk tekst, dat
moet compleet worden gemaakt maar we
hebben ook een beperkte ruimte en niet
meer. En er zaten inreparaties, op de foto
althans, van stukjes glas, die ontzettend
interessant waren. Er zat zelfs een kleine
bisschop in. Volgens de literatuur kwam
het uit een ouder raam. Men was zuunig
en gebruikte alle restjes, ook uit oude
katholieke ramen. Nou ja, dat het een bis-
schopje was, vooruit. En dankzij de scher
pe blik van Mario vond hij een ruitje op
zijn kop erin, een g. Er waren twee ver
sies mogelijk. De Statenbijbel bracht hier
uitkomst.
Hoe vreemd het ook moge klinken, het is
een echt Europees product geworden.
Het glas werd geblazen in Zuid-Frankrijk,
in Saint Juste. De glasverf kwam uit
Duitsland. Het messing uit Italië, dat
gewalst werd in Venlo, ingeraveeld in
Goirle en geplaatst in Burgh!"
G.J. LEPOETER
"Wie tusschen de boomgaarden naar
Kloetinge wandelt heeft veel te overden
ken om er achter te komen waarom het
juist Kloetinge is, dat tot zoo'n gaaf dorp
werd." (Ir. P.J. 't Hooft in Dorpen in Zee
land)
het centrum van Kloetinge vanaf 1982 als
beschermd dorpsgezicht in het kader van
de monumentenwet is aangemerkt, is met
het oog op behoud voor de toekomst een
veilig gevoel. De minister schrijft in de
aanwijzing over de 'gave structuur en
Kloetinge, een gaaf dorp. Op de voorgrond de schuur van de ambachtsheerlijke boerderij aan de Jachthuisstraat
mer 17. (Foto W. Mieras)
Al is het ondertussen meer dan een halve
eeuw geleden dat P.J. 't Hooft zijn bespie
gelingen aan het papier toevertrouwde en
al is Kloetinge alweer dertig jaar zijn zelf
standigheid kwijt en in het grotere geheel
van Goes opgegaan, we kunnen nog
steeds spreken van een gaaf dorp. We
doelen dan vooral op het Geertesplein,
als we lopend of fietsend door de Jacht
huisstraat het dorp binnenkomen, en op
het aangrenzende Marktveld. Geen lawaai
en overlast van doorgaand verkeer, maar
een paar spelende kinderen en enkele
eenden die uit de vate klauteren. Geen
aandacht opeisende reclameborden,
maar een lindelaantje naar de kerkdeur
en schitterende monumentale bomen.
In Kloetinge is het bijzondere de combina
tie van het rechthoekige Marktveld met
het ronde Geertesplein. Deze combinatie
komt, zij het in iets andere vorm, nu
alleen ook nog in Nisse voor. Het feit dat
aard en aanleg van de bebouwing' van
Kloetinge.
Een oud dorp
Kloetinge is een van de oudste dorpen op
Zuid-Beveland, gelegen op een van de
belangrijke kreekruggen.' Een antwoord
op de vragen over het ontstaan van het
dorp is gedeeltelijk verkregen door het
onderzoek dat de Rijksdienst voor het
Oudheidkundig Bodemonderzoek tijdens
rioleringswerkzaamheden in de dorpskern
in 1968 en 1969 heeft uitgevoerd. Verder
is door de Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg in samenwerking met de Rijks
dienst voor het Oudheidkundig Bodemon
derzoek gedurende de jaren 1970-1973,
toen de kerk werd gerestaureerd, aanvul
lend onderzoek gedaan.
Toch zijn zeker niet alle raadsels opge
lost. De ligging van het dorpscentrum, in
de zuidwestelijke hoek van een grote ring