Belangrijk ook waren zijn politieke activiteiten die hij ontplooide ten behoeve
van zijn Joodse geloofsgenoten.
Hij onderhield goede contacten met prins Frederik Hendrik, die zijn synagoge
bezocht en met Catherina van Zweden.
Daar hij van mening was dat de komst van de Messias zou worden bespoedigd
door vestiging van Joden in alle uithoeken van de wereld beijverde hij zich
voor toelating van de Joden in Amerika en in Engeland.
In dit verband richtte hij zich tot het Engelse Parlement met het verzoek Joden
toe te laten die sinds 1290 uit Engeland waren verdreven.
Vanaf 1655 tot 1657 onderhandelde hij, samen met zijn zoon Samuel, met Oli
vier Cromwell over deze toelating die na zijn dood inderdaad zou worden toe
gestaan (1664).
Nadat zijn zoon in 1657 in Engeland was overleden keerde Menasse terug naar
Nederland waar hij zijn zoon, Samuël Ben Menasse in Middelburg heeft be
graven. Enkele weken later stierf Menasse, hier in Middelburg. De Portugese
gemeente van Amsterdam heeft hem, Nederlands beroemdste rabbijn,
begraven aan de Amstel waar zijn graf nog wordt bezocht door bewonderaars
uit binnen- en buitenland.
Marranen in de Nederlanden
Toen de inquisitie een bedreiging begon te vormen voor de Spaanse en Portu
gese marranen nam een aantal van hen de wijk naar veiliger oorden waar de
macht en invloed van de inquisitie minder groot was.
Zij trokken naar Spaanse en Portugese gemeenschappen buiten het Iberisch
schiereiland.
Zo verschenen de Marranen ook in Brugge en in Antwerpen.
In Antwerpen genoten de Portugezen bepaalde voorrechten sinds 1538 en wel
dra bestond deze Portugese kolonie voor meer dan de helft uit Marranen.
In Middelburg had zich al in 1453 Guan de la Palma gevestigd, al ver voor de
verdrijving uit Spanje. Nakomelingen van deze Marraan zouden in 1587 nog
een rol spelen bij het verkrijgen van een Sauve-Garde voor de Antwerpse
Marranen.
Toch maakte de inquisitie ook in Middelburg slachtoffers.
In 1541 werden Marcus Fernandes, 60 jaar oud en Loys Fernandes, 80 jaar
oud, na het marranen-proces ter dood gebracht.
Het feit dat vele anderen werden vrijgesproken houdt misschien in dat het
verkrijgen van vrijspraak niet zo moeilijk geweest moet zijn, mits men zijn
geloof verloochende.
Verkozen deze beide mannen toch liever te sterven 'al Kiddoesj Hasjeem?'
(D.W.Z. als martelaar). Niets, zelfs geen plaquette, herinnert in Middelburg
aan deze twee martelaren.
In 1526 werden de Marranen uit Antwerpen verdreven en misschien dat
daarom Marco Perez in 1527 hier in Middelburg werd geboren.
De familie vertrok na enkele jaren weer naar Antwerpen waar men vanaf 1536
toch weer welkom was.
Toen in Antwerpen het Calvinisme de leidende godsdienst werd, ging een
aantal Marranen over tot het Calvinisme.
Uit overtuiging of uit lijfsbehoud? Het was nog voor 1579!
Marco Perez werd zelfs voorzitter van de Calvinistische kerkeraad en in die
functie richtte hij in 1566 een verzoekschrift aan Philips II waarin hij, met een
30
