entegen wel. Ook daar zijn loden gewichten
gevonden, met een ronde vorm. Tamelijk
recent (1989) werd op het strand voor West-
hove, ter plekke van de oude nederzetting
Domburg, een zilveren naaigarnituur gevon
den dat goed te vergelijken is met voorbeel
den uit andere handelsnederzettingen.
Ter aanvulling op het artikel van toenmalig
provinciaal archeoloog Van Heeringen kan
een mantelspeld dienen die in Haithabu in
zuidelijk Denemarken is gevonden. Ook dit
betreft een naald met een holle, bolvormi
ge kop, van gedreven zilver. Opnieuw een
voorbeeld van een duidelijke relatie tussen
Westeuropese handelsnederzettingen in
de vroege Middeleeuwen.
Zo zijn er meer vergelijkingen te trekken,
eigenlijk tussen vrijwel alle produkten die
tussen de verschillende handelsnederzet
tingen werden uitgewisseld. Ze wortelen in
dezelfde traditie.
Conclusie
Kijkend naar de dateringen van de vondsten
uit Ribe en andere handelssteden en die
uit Walcheren, moet je tot de conclusie ko
men dat er op enigerlei wijze sprake was
van handelsverkeer tussen die plaatsen,
ondanks aanvallen en plunderingen door
vikingen. Het verlies van enkele handels
nederzettingen uit de keten, zoals Dorestad
en Domburg, werd tamelijk snel gevolgd
door de opkomst van andere nederzettin
gen, zoals Middelburg dat in de tiende
eeuw al een haven werd genoemd. Dit lijkt
toch aan te geven dat de handel doorgang
vond tijdens die turbulente periode. Mis
schien gebeurde dit in de vorm van rond
trekkende handwerkslieden, zoals geop
perd, maar het kan ook of mede op basis
van ruil, losgeld, schatting enzovoorts zijn
gebeurd. Rond de tiende eeuw werd geld
steeds meer het betaalmiddel in het inter
nationale handelsverkeer, maar er zullen
nog zeker transacties in natura hebben
plaatsgevonden: "Doet u mij maar wol van
vijf schapen voor tien kammen." Zoiets...
Alhoewel ik niet weet wie er dan het beste
uit deze ruil zou komen...
Robbert Jan Swiers
Met dank aan Bas Oele en Eric Spijkerboer.
Literatuur:
- H. Eisner, 'Wikinger Museum Haithabu:
Schaufenster einer friihen Stadt,' Schleswig
1989, 2e druk 1994.
- R.M. van Heeringen, Een zilveren toiletgar
nituur uit de Vikingtijd van het strand van
Domburg, in: 'Walacria' 3, pp. 51-61,1990.
- R.M. van Heeringen, M.P. de Bruin, 'Karo
lingische burchten in Zeeland, Geplaatst in de
Zeeuwse geschiedenis,' Prov. Zeeland, 1993.
- R.M. van Heeringen, P.A. Henderikx, A.
Mars, 'Vroeg-Middeleeuwse ringwalburgen in
Zeeland,' Goes/Amersfoort 1995.
- H.A. Heidinga, A.A.A. Verhoeven, Handel
en wandel in de Vroege Middeleeuwen, in:
'Rotterdam Papers VII, A contribution to
medieval archaeology,' Rotterdam 1992.
- P.H. Henderikx, 'Walcheren van de 6e tot de
12e eeuw, Nederzettingsgeschiedenis in fragmen
ten,' overdruk uit archief Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen, 1993.
- S. Jensen, 'The Vikings of Ribe,' Ribe 1991.
- R.J. Swiers, Domburgse muntjes, in: 'De
Wete' 1995/4.
- J.A. Trimpe Burger, 'Een oudheidkundig
onderzoek in de Abdij te Middelburg in 1961,
Berichten van de rijksdienst voor het oudheid
kundig bodemonderzoek,' overdruk uit jaar
gang 14,1964.
