kieskeurig waren. Hier volgen de andere
uitdrukkingen:
Z'is overgegae.
Ze is over haar tijd van leven heengegaan.
Z'is over de schreef gegae.
Ze is de doodsgrens gepasseerd.
Z'is ontbonde.
Ik denk dat we hier niet gelijk aan het tot
bederf vervallen van een lijk moeten den
ken, maar meer aan het leven dat beëin
digd is. Iets ontbinden betekent beëindi
gen.
Z'eit laete zitte.
Ze heeft het (leven) opgegeven.
D'r mond is gestopt; z'is ni de zwiegers; d'r
toenge za nie mi lank 'ange.
In de laatste drie uitdrukkingen wordt ver
woord dat ze geen klanken meer kan
voortbrengen.
D'r klosje is afgewonde.
De lengte van het leven wordt hier verge
leken met een klosje garen. Bij de een zit
er wat meer garen op dan bij de ander.
Ie 'eit z'n eige tekort gedae.
De betekenis hiervan is dat iemand zich
zelf van het leven heeft beroofd.
Een tekortdoening is een handelwijze
waarbij men iemand te kort doet. In dit
geval doet de persoon zichzelf te kort.
'k'E vanaevend de wete gekrege dat nom
Wannes ook uut de tied is.
De vertaling hiervan is: Ik heb vanavond
(mondeling) bericht gekregen dat oom
Johannes overleden is. De wete doe of
kriege is mondeling kennisgeven of
-nemen van een overlijden. Tot omstreeks
1940 was dit gebruik in stad en dorp nog
algemeen gangbaar.
Moe jie z'n uutgank ook bieweune?
Moet jij ook naar zijn begrafenis? Het
woord uutgank (uitgang) in de betekenis
van begrafenis komt in het Woordenboek
der Zeeuwse Dialecten niet voor.
In de bijbel (vertaling Nederlands Bijbelge
nootschap) komt het woord uitgang twee
maal voor. In Psalm 121 vers 8 staat: "De
Here zal uw uitgang en uw ingang bewa
ren van nu aan tot in eeuwigheid." Lukas 9
vers 31 vermeldt: "Dezen (Mozes en Elia),
in heerlijkheid verschenen, spraken over
Zijn (Jezus) uitgang, die Hij (Jezus) te
Jeruzalem zou volbrengen." In Psalm 121
vers 8 staan twee woorden die met uit
gaan en ingaan vertaald kunnen worden.
Het zijn infinitieven van de werkwoorden
(uit)trekken, uitgaan en komen. De Eeuwi
ge zal uw gaan en komen bewaren, c.q.
draagt er zorg voor. Veel klassieke com
mentaren interpreteren de uitgang in
Lukas 9 vers 31 in het kader van de dood
van Jezus.
Het Walcherse woord uutgank heeft naar
mijn mening stellig met deze voorbeelden
uit de bijbel te maken.
Frans van den Driest
Geraadpleegde bron:
- Woordenboek der Zeeuwse Dialecten.
