heden meer hadden, gaven velen zich
spontaan op voor een plaats op het nieu
we land.
Voor Smedings keuzeboeren bleven
eigenlijk alleen de grotere hofsteden (48
en meer ha) over, die overigens ook
meestal op de betere gronden lagen. Zij
werden in pacht uitgegeven aan pioniers
(veelal zonen van grote boeren, die vanaf
het begin bij de drooglegging werkzaam
waren geweest en hun sporen hadden ver
diend) en geselecteerde jonge boeren. Op
hen rustte de taak het gebied economisch
en sociaal vooruit te helpen. Zij bezetten
reeds spoedig de sleutelposten in de
standsorganisaties en het overig maat
schappelijk leven. Ook de Noordoostpolder
ontkwam niet aan standsverschillen.
H.J. Vader
il
Wederopbouwarchitectuur Walcheren
Wie herkent ze niet, de boerderijen op
Walcheren uit de tijd van de naoorlogse
wederopbouw? Het merendeel van de
leden van onze vereniging zal ongetwijfeld
bekend zijn met het zo karakteristieke
uiterlijk van Westkapelle.
Op woensdag 28 mei jl. vertelde de Mid
delburgse architect J.J. de Koning over de
achtergronden en kenmerken van de
naoorlogse wederopbouwarchitectuur op
Walcheren.
De herbouw van Walcheren is grotendeels
uitgevoerd volgens de ideeën van de tradi
tionele architectuur. Deze stijl was een
reactie op het Modernisme van het begin
van de twintigste eeuw. Er kwam her
nieuwde aandacht voor het streekeigene,
herstel van ambachtelijke waarden in de
bouwkunst en een nostalgisch verlangen
naar natuur en landschap. Johan de
Koning plaatste de wijzigingen in opvattin
gen van de architectuur in een breed Euro
pees kader.
Op Walcheren zorgde de Stichting Her
bouw Walcheren (gevestigd in Middelburg)
voor de meeste plannen. Meerdere archi
tecten waren bij de ontwerpen betrokken,
onder wie P. Verhagen en D. Roosenburg.
Van grote betekenis voor de Walcherse
wederopbouw was ook de onlangs overle
den H. Klarenbeek. Hij werkte bijvoorbeeld
mee aan het Polderhuis aan de Groen
markt te Middelburg.
Bij de wederopbouw speelde niet alleen de
architectuur van de gebouwen een rol. Van
belang was ook de plattegrond van de ste
den en dorpen en de herindeling van het
landschap. Op Walcheren was het zeer
boeiende oude landschap verloren
gegaan. Ervoor in de plaats ontstonden
ruimte en openheid, mede gericht op het
gebruik voor de landbouw. In Westkapelle
kreeg - evenals in andere dorpen en stad
jes - de afwikkeling van het verkeer in de
plannen ruime aandacht. Er moest een
heldere, open structuur ontstaan.
Die bruikbaarheid en helderheid wijzen op
een functionalistische benadering, terwijl in
de uitwerking van de woningen het regio
nale, traditionele aspect de boventoon
voerde. Voor boerderijen werd een soort
standaardtype ontworpen, met veel aan
dacht voor kleine accenten zoals omran
ding van kozijnen, plaatsing van de
schoorsteen in de gevel en dergelijke.
Nadat de plannen voor Westkapelle
bekend waren, ging een delegatie dorps
bewoners met een Dukw naar Middelburg
om de ontwerpers te vertellen dat ze het
fout hadden aangepakt. Er was geen reke
ning gehouden met bijvoorbeeld de wind-
