Een andere oorzaak was dat in Vlissingen
de muur bij hoogwater slechts vijf tot zes
meter boven de hoogwaterlijn uitstak. Bij
het fort moest dat dertien meter worden,
aldus Caland.
Hij was van mening dat een fort met vijf
gelijke zijden het meest doelmatig zou zijn.
Men kon het fort dan goed verdedigen, uit
welke hoek de vijand ook zou komen. Elke
zijde moest, vanaf de borstwering geme
ten, 120 meter lang worden met een toe
gang tot het fort aan de beschutte oost
zijde.
Binnen het fort plande hij een wachtkamer
en een toilet voor de soldaten. Verder
waren er een kamer voor de dienstdoende
officier, kazematten en een magazijn of
een kamer voor arrestanten nodig. Men
kon ook nog aan een bomvrije ruimte den
ken, aldus Caland. Het aantal vuurmonden
was afhankelijk van de keuze of men het
geschut over de borstwering heen liet
schieten of door schietgaten vuurde. Het
aantal vuurmonden zou volgens Caland
tachtig of honderd stuks worden, over de
vijf zijden van het fort verdeeld.
Tot slot maakte hij een berekening. Hij
dacht dat er voor dit werk tweehonderd
schuiten nodig waren om materiaal en per
soneel over te brengen. Zijn gespecificeer
de begroting kwam uit op 3.332.000,-.
Zin of onzin
Dit artikel begon met de zin of onzin van
een eiland voor de kust in 2007. Of de
Nederlandse regering en prins Willem Fre-
derik in 1836 het idee van Abraham
Caland zinvol of onzinnig vonden, is niet
bekend. Maar het pleidooi van Caland voor
het behoud van "het volle regt en het vrije
bezit der Schelde", waarvan hij dacht dat
hij dat met een fort kon afdwingen, was
niet realistisch. De realiteit was dat Neder
land in 1839 moest erkennen dat België
recht had op een vrije doorvaart op de
Westerschelde. Het idee om een fort in de
Westerschelde te bouwen is een papieren
tijger gebleven.
Frans van den Driest
1. In 1809 probeerden de Engelsen de Fransen
uit Walcheren te verdrijven. In de nacht van
13 op 14 augustus werd Vlissingen zowel van
land- als van zeezijde zwaar gebombardeerd
door de Engelsen. De schade was enorm. Het is
dan ook geen wonder dat Abraham Caland, die
toen twintig jaar was en waarschijnlijk de
schade heeft gezien, dit in zijn brochure naar
voren brengt.
2. Begroeide klomp schorgrond van 16 a 20 cm,
gestoken uit de bovenste laag van rijpe schor
ren.
3. Rij staken of palen, op geringe afstand van
elkaar in de grond geplaatst, die onderling met
elkaar zijn verbonden. Het doel is de golven te
breken.
Geraadpleegde bronnen
- K. Baart, 'Westkapelle hare bevolking, West-
kapelsche dijk', 1889.
- A. Caland, 'Verhandeling over het bouwen
van een fort in den monding der Westerschel
de', 1836.
- J.H. van Dale, 'Tijdtafel van de geschiedenis
der provincie Zeeland'1866.
- H. Sakkers, 'Vesting Vlissingen', 2004.
- M.H. Wilderom, 'Tussen Afsluitdammen en
Deltadijken'deel 3,1968.
- Encyclopedie van Zeeland, deel I, 1984.
- Geschiedenis van de Lage Landen in jaartal
len, achtste druk 1995.
- Provinciale Zeeuwse Courant, 8 november
2007.
