draaiers waren veel wendbaarder dan die
van de compagnie en ze waren goed be
wapend. Zij voeren naar de West-Afrikaan
se kust waar ze Europese koopwaren
tegen Afrikaanse producten en slaven ver
handelden.
De WIC was een landelijk bedrijf met vijf
kamers ofwel kantoren, waaronder een in
Zeeland. Het hoofdbestuur werd gevormd
door de Heren Negentien. Hierin hadden
vertegenwoordigers zitting van de vijf
kamers.
Door het octrooi verkreeg de WIC het
monopolie op de Nederlandse handel en
scheepvaart op West-Afrika en Amerika.
Zij moest zich bezighouden met handel,
kolonisatie en kaapvaart.
In 1674 kon de WIC door grote financiële
problemen haar schulden niet meer aflos
sen en werd het bedrijf ontbonden. Maar
vanwege grote vraag naar 'goederen' uit
het westen (voornamelijk slaven), en het
feit dat er nog veel koloniën waren, werd in
1675 besloten een tweede geoctrooieerde
West-Indische compagnie op te richten.
Deze had hetzelfde handelsgebied als de
eerste.
De slavenvaart vormde de omvangrijkste
scheepvaartactiviteit van de WIC. Van de
tien tot twaalf miljoen slaven die uit Afrika
naar Amerika zijn gebracht, hebben de
Nederlanders er ruim een half miljoen ver
scheept. Meer dan de helft daarvan kwam
voor rekening van de WIC.
Paesie berekende dat er tussen 1700 en
1730 120 duizend mensen vanuit Afrika
naar Amerika zijn gebracht door schepen
die afkomstig waren uit de Republiek der
Verenigde Nederlanden. Een derde daar
van kwam voor rekening van de lorren-
draaiers. Ook zijn berekeningen over de
goederen die zijn verhandeld door smok
kelaars zijn opzienbarend: in het begin van
de achttiende eeuw waren er zelfs meer
lorrendraaiers actief dan schepen van de
WIC.
Na 1720 stortte de illegale handel in: Mid
delburgse kooplieden richtten de MCC op.
Na afloop van de lezing dankten de 75
aanwezigen de heer Paesie voor zijn boei
end verhaal met een welgemeend applaus.
Els van Fraassen-van Iren
Met dank aan de PZC en BN/De Stem,
Nadia Berkelder, zaterdag 19 april 2008.
Het proefschrift van Ruud Paesie is gepu
bliceerd: Lorrendrayen op Africa. De Illega
le goederen- en slavenhandel op West-
Afrika tijdens het achttiende-eeuwse han
delsmonopolie van de West-Indische Com
pagnie, 1700-1734. Uitgeverij De Bataaf-
sche Leeuw, Amsterdam, 2008, 428 pp.,
ISBN 978-90-6707-627-2, prijs 29,50.
Gaaischieten in Domburg
Martin Maas uit Domburg hield op woens
dag 25 februari jl. een lezing over het gaai
schieten in Domburg. Onder zijn gehoor
bevond zich een groot aantal zeer belang
stellende maar ook kritische Westkappelse
en Domburgse gaaischieters.
Vóór de pauze besprak Maas aan de hand
van een groot aantal dia's de ontwikkeling
van het gaaischieten vanaf 1908 tot aan
de Tweede Wereldoorlog. Na de pauze
werd gekeken naar de periode vanaf 1954
tot nu en werden twee films uit 1964 ver
toond: bewegende beelden van de hoogte
punten van het gaaischieten, een sport die
bol staat van de tradities.
Op de eerste vrijdag na Sint Jan (24 juni)
schieten de gaaischieters, uitsluitend man-
