Medische Politie.
33
Laatste Vadertje
In 1990 begon ik met het schrijven van
artikelen gebaseerd op de uitdrukkin
gen van Jan Vader (1875-1966). Hij
heeft schriften vol met wetenswaardig
heden en uitdrukkingen over Walche
ren geschreven.
Ik heb altijd met veel plezier aan de
'Vadertjes' gewerkt en hoop zo een
kleine bijdrage te hebben geleverd aan
het behoud van dit stukje heemkunde.
Om met een uitdrukking van Jan Va
der te eindigen, zeg ik met een knip
oog: Je moet 'r de rouwmantel nie vö
omslae (je moet er niet om treuren).
Frans van den Driest
is, is het toch nog niet helemaal verdwe
nen. In 2013 hebben leden van de Stich
ting Op Goede Gronden in Veere een voor
raad Zeeuwse Witte gedorst. Van het meel
is brood en witbier gemaakt.
Frans van den Driest
1. In granen kan legering tot aanzienlijke op-
brengstverliezen leiden. Legering treedt vooral
op in zware en dichte gewasbestanden, veelal
ontstaan door een ruime stikstofbemesting. De
stengelvoet kan zich dan niet volledig ontwik
kelen, wat de stevigheid ervan beperkt. Bij
zware neerslag en veel wind kan de zwakke
stengelvoet gemakkelijk gaan knikken. Legering
kan al plaatshebben wanneer de aar tevoor
schijn komt. Vaak treedt legering echter op na
de bloei, wanneer het gewas nog bladrijk is en
het gewicht van de aar toeneemt.
2. Schimmel die op de aren groeit. Het consu
meren ervan kan leiden tot hallucinaties, darm
krampen en doorbloedingsproblemen, waardoor
vingers en tenen afsterven. Voor een volwassen
persoon kan vijf tot tien gram moederkoren al
dodelijk zijn. Deze schimmel werd vroeger ge
bruikt door vroedvrouwen om weeën op gang
te brengen, vandaar de naam moederkoren.
Door het gebruik van ontsmet zaaizaad komt
de aantasting bijna niet meer voor.
3. Een Walcherse mud(de) tarwe is 78 kilo.
4. Schimmel die ontstaat tijdens de kieming
van het zaad en zich vestigt in de plant, net
onder het groeipunt. Hierdoor wordt de schim
mel tijdens de groei mee getransporteerd. De
aantasting komt pas aan het licht als de aar is
Gevaarlijke zelfstandigheid in. de rogge
en tarwe.
De burgemeester en -wethouders van Middelburg,
gezien de circulaire van den commissaris des
konings in Zeeland van den 6 September II. A,
no. 3399 (provinciaal blad no. 81):
brengen naar aanleiding daarvan teralgemoene
kennis, dat in een gedeelte van het eiland Wal
cheren, in de aren van rogge en tarwe veelvuldig
het zoogenaamdo moederkoorn, ook wel genaamd
haneepoor is waargenomen, cene zeer gevaarlijke
zelfstandigheid, die als zoodanig in eenigszins
aanzienlijke hoeveelheid in het voedsel van den
mensch opgenomen, door hare vergiftige eigen
schappen, aanleiding kan geven tot bedenkelijke
toeval en (ergotismus)
zij vestigen daarop inzonderheid de aandacht
van de landbouwer-, molenaars en bakkers in
deze gemeente, met aanbeveling om het moeder
koorn te verwijderen, wanneer bij de bewerking
van rogge en tarwe mocht blijken dat deze
graausoorten cr mcdo vermengd zijn, en herin
neren de bolanghebbeuden aan de strafbepalingen
der wet van 19 Mei 1829 Staatsblad uo. 35),
tegen het verkoopen van met vergiftige of vooi
de gezondheid schadelijke bestanddeelen vermeng
de levensmiddelen.
Middelburg, den 12 September 1879.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
N. C. LAMBRECHTSEN VAN R1TTHEM. (I. b.)
De secretaris,
J. W. DE RAAD, ls.)
Waarschuwing voor de aanwezigheid van moe
derkoren in de rogge- en tarweoogst. (Kranten
bank Zeeland, Middelburgsche Courant, 15
september 1879, pag. 1)
