13
Burgemeester van Walré de Bordes wijst
Seyss-lnquart de oorlogsschade in de binnen
stad van Middelburg aan, 11 juni 1940.
(Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, re-
cordnr. 67091)
van de propagandisten van de Vereeniging
voor Luchtbescherming. Er werden geen
praktische maatregelen genoemd. Toen dit
plan werd opgesteld waren de wettelijke
richtlijnen nog niet van kracht; mogelijk wa
ren ze in concept wel bekend.
Het luchtbeschermingsplan werd eind
1939 geactualiseerd en op 15 november
van dat jaar vastgesteld." In het plan staat
niets vermeld over het afsluiten van de
gastoevoer bij een dreigende luchtaanval.
Het laatste artikel van het plan luidt: "Bij dit
plan behoren eventueele nadere instruc
ties van het Hoofd Luchtbeschermings
dienst, de Hoofden van de hulpposten,
wijk- en blokhoofden, en verdere bijlagen."
Bij het document zijn geen nadere instruc
ties of bijlagen aangetroffen.
Gastoevoer
In het archief van de Middelburgse ge
meentebedrijven is een plakboek aange
troffen met daarin onder meer een kran
tenknipsel uit de Provinciale Zeeuwsche
Courant van 25 juni 1940.14 Het is een ver
slag van een onderhoud met ir. B.C. Roe-
ters van Lennep, directeur van de gemeen
tebedrijven. Over de gasfabriek zegt hij on
der meer: "Op den fatalen Vrijdag - 17 Mei
- is er in Middelburg praktisch geen gas
geleverd. Tijdens het bombardement werd
de gasdruk reeds sterk verminderd en des
avonds, toen de stad brandde, werd de
gasproductie uit voorzorg geheel stopge
zet. De volgende dag echter was de fa
briek weer in bedrijf! Er was aan de instal
laties geen schade, wat wel een wonder
genoemd mag worden. Vanzelfsprekend
moest de binnenstad, waar tallooze buizen
beschadigd waren, afgesloten worden voor
gaslevering."
Hieruit kan geconcludeerd worden dat de
gastoevoer op 17 mei, na het eerste lucht
alarm, niet werd afgesloten, hoewel er en
kele dagen tevoren al bommen op de stad
waren gevallen. In het kader van de Wet
luchtbescherming is het afsluiten van de
gastoevoer bij een dreigende luchtaanval
een van de te nemen maatregelen.
Wat kan er bij een bombardement gebeu-
ren? Uit de uitlating van directeur Roeters
van Lennep blijkt dat er die vrijdag nog
druk op het gasnet stond, zij het dat die
sterk verminderd was. Als in een dergelijke
situatie bij een granaatinslag de gasleiding
wordt beschadigd, zal er vrijwel zeker
brand uitbreken, die door uitstromend gas
extra wordt gevoed. Er kan ook een gaslek
ontstaan door de trillingen veroorzaakt
door een ontploffende brisantbom of gra
naat in de directe omgeving. Deze moge
lijkheid wordt genoemd in een vlugschrift.15
Bij een lek stroomt het gas langzaam in de
omringende ruimte. Als de ruimte voor on
geveer vijf procent met gas is gevuld, ont-
