de kerk werd geen marmer gebruikt, zoals
bij de Sint Pieter, maar witgepleisterd bak
steen. Een steenfabriek zou er jaren zoet
mee zijn. Binnen werd het marmer er met
de kwast opgebracht en de schilder Cor
nells Raaymakers zou er nog jaren werk
aan hebben om Oudenbossche burgers
als heiligen in de koepel af te beelden. Al
met al een indrukwekkend geheel, waarbij
de megalomane doortastendheid van de
pastoor wellicht niet los gezien moet wor
den van de beginnende emancipatie van
de rooms-katholieken in ons land, en van
het feit dat Oudenbosch een belangrijke rol
speelde in de zoeavenbeweging. Ouden
bosch was namelijk in de jaren 1864-1870
het voornaamste verzamel- en vertrekpunt
van aspirant-zoeaven vanuit Nederland.
Hier kregen zij de eerste training en wer
den ze voorbereid op hun reis naar Rome.
Het pauselijke zoeavenregiment waarvan
meer dan een kwart (ruim drieduizend) uit
Nederlanders bestond, moest de Kerkelijke
Het Haringvliet, (foto Ida Doorenweerd)
Staat - toen nog een aanzienlijk groter
deel van Italië - verdedigen tegen de aan
vallen van de koninklijke Italiaanse troe
pen. Sociale onvrede en de roep van ge
dreven kerkleiders waren voor veel jonge
katholieken redenen om de reis naar
Rome aan te vangen. Na de val van de
Kerkelijke Staat in 1870 zouden de overle
venden als stateloos burger terugkeren in
de Nederlandse samenleving. Een vergelij
king met hedendaagse problemen uit het
Midden-Oosten dringt zich sterk op. Als
blijvende herinnering aan de pauselijke
zoeaven kreeg de kerk een standbeeld op
het voorplein. De bijzondere band van de
kerk met het Vaticaan bleef; in 1912 werd
de kerk door paus Pius X verheven tot 'ba
silica minor'.
We namen afscheid van onze kerkgids en
wandelden nog even naar de kapel van
het Instituut Saint Louis, een jongensinter-
