een stuk nylon vislijn reeg en bewaarde.
William vervolgt: "Dit snoer kralen kwam na
het overlijden van mijn vader in 1986 in
mijn bezit en ik toonde het in 2003 aan mijn
toenmalige collega Robert van Dieren-
donck, provinciaal archeoloog. Robert was
stomverbaasd en stelde dat het merendeel
van de kralen zijns inziens in Middelburg
was gemaakt, en dus afkomstig was van
de WIC. Onderzoek bij het Rijksinstituut
voor Oudheidkundig Bodemonderzoek in
Amersfoort toonde aan dat hij grotendeels
gelijk had: slechts één kraal kwam van el
ders." William weet niet of de Banana Is
lands destijds fungeerden als ankerplaats
voor slavenhalers. Als dat zo was, is het
onwaarschijnlijk dat daar handelskralen
konden achterblijven. Hij houdt het er dan
ook maar op dat een slavenhaler op de
kust van een van de eilanden is vergaan
waardoor de kralen daar aanspoelden. De
kralen zijn ook vrijwel allemaal 'afgerond'
en het lijkt er dus op dat ze jarenlang in
zee en op het strand hebben blootgestaan
aan de elementen.
William Phaff kan niet meer achterhalen op
welk eiland van de Banana's zijn vader de
kralen destijds vond. Een mooi verhaal,
maar intussen blijft de vraag van Gerard
Kampman nog hangen: wie kan er vertel
len van de (glas)fabrieken in Middelburg
waar de slavenkralen werden gemaakt?
Impersant een putdeksel
Het putdeksel op een soort vluchtheuvel
aan het begin van de Bieweg in Zanddijk,
onderwerp van de rubriek Impersant in De
Wete nr. 4 van oktober 2016, blijft de ge
moederen bezighouden. Wim de Visser uit
Zoutelande laat ons weten dat zijn vrouw
Marie als kind elke dag vanuit de Kruisweg
langs dit punt naar school reed. Haar vader
moest het water voor zijn koeien en paar
den altijd halen bij de oude begraafplaats
in Zanddijk, een eindje verderop dus. "Hij
reed dan met paard-en-wagen en een dui-
zendlitertank, maar niet naar de bewuste
plek aan het begin van de Bieweg." Dat de
boeren geen leidingwater op hun bedrijf
Biggekerke, boorinstallatie op het Kerkplein
1946. Links J. Franserechts J. Stroo.
(coll. I. Franse)
hadden, heeft Wim zelf ook nog meege
maakt: "Mijn vader moest vanuit Boude-
wijnskerke naar Zoutelande om water voor
zijn vee te halen, naar de Molenweg, vlak
bij de molen. Ook hij deed het met paard-
en-wagen, drie kilometer heen en drie kilo
meter terug."
Ook Sjaak Franse uit Middelburg komt nog
even terug op de 'waterkwestie'. Zijn vader
Jan Franse stond kort na de oorlog boeren
bij in het zoeken naar zoet water in kreek
ruggen. Hij deed dat samen met Wannes
Stroo en smid Louw Cijvat uit Koudekerke.
Louw had speciaal hiervoor een boor ont
worpen die werd opgehangen aan een
driepoot en naar een waterader geleid.
Wichelroedeloper Harpe wees de plekken
aan waar geboord moest worden.
