over boeken
71
Een klassiek werk
Het boek van De Vos wordt vergeleken
met de Vroedschap van Amsterdam van
Elias. In 1973 is daar nog de Vroed
schap van Rotterdam bijgekomen. De
benaming klassiek is beslist niet teveel
eer voor het werk van deZierikzeese ar
chivaris. De waarde van het werk voor
de beoefenaren van de genealogie valt
gemakkelijk te constateren. Duizenden
gegevens zijn door De Vos naar boven
gehaald. De historicus kan ook veel van
zijn gading vinden. Dit blijkt duidelijk
uit de studie van de hoogleraren Van
Dijk en Roorda over het patriciaat in
Zierikzee tijdens de republiek, versche
nen in het Archief van het Zeeuwsch
Genootschap van 1 979. De sociale ge
schiedenis komt in de vroedschap ook
aan haar trekken. Status valt af te leiden
uit het aantal dienstboden en het bezit
van een buitenplaats, ook al is deze
maar bescheiden. De aantekeningen bij
de personen geven ons over de 1 8e
eeuw bijzonderheden. De buitenplaat
sen bevinden zich in de drie genoemde
gevallen in het gebied van Schudde-
beurs (bij Noordgouwe). Cornelis Mu-
lock „hield" drie dienstboden en een
phaeton (koets). Hij bezat de buiten
plaats „het Clooster Zion". Met Albertus
van der Schatte (1 735-1 807) die ook
drie dienstboden hield, ging het bergaf
waarts. Voor een aanzienlijke schuld
moest hij zekerheden stellen voor par
ten in de buitenplaats „Bleikzicht" en
het hof „de Katte". De naam Bleikzicht
was ontleend aan de blekerijen, die
reeds in de 1 7e eeuw door doopsgezin
den waren aangelegd. Mr. Willem
Adriaan de Jongen hield in 1795 drie
dienstboden en een rijtuig. Hij bezat de
buitenplaats „Welgelegen". De famiiie
De Jonge die eeuwenlang een belang
rijke rol in het stadsleven van Zierikzee
heeft gespeeld, bezat ook „Mon plaisir"
en huize „den Haan".
De uitvoerige inleiding van De Vos leert
ons veel over de contracten van corres
pondentie. Deze contracten, ook wel
contracten van vriendschap of harmo
nie geheten, maakten het mogelijk dat
families zich geslachten lang in de re
gering konden handhaven. Het was een
in de republiek gebruikelijksysteem. De
belangrijkheid van het werk van De Vos
ligt ook daarin dat hij de vele vertakkin
gen van de regerende families in Zierik
zee heeft aangewezen. Job de Jonge is
een van de negen ondertekenaars van
het contract van „vriendschap" van 1 2
januari 1652. Hij staat in nauwe fami
lierelatie met de overige onderteke
naars. De Vos: „Job de Jonge namelijk
was, hetzij van mannelijke, hetzij van
vrouwelijke zijde, de oom van Mogge,
de Keijzer, Bolle, de Huybert, Stavenis-
se, Mr. Hubrecht Stoutenburg, Willem
en Johan Pous; de oudoom van Daniël
Stoutenburg, de vader van Mr. Johan
de Jonge en de neef van Gijsbrecht
Ockers, terwijl alle genoemden weder
onderling familie waren". Het werk van
De Vos is een naslagwerk, een werk dat
men voor de geschiedenis van Zierikzee
en Schouwen nooit tevergeefs zal raad
plegen. De heren Vis van uitgeverij Ca-
naletto mogen wij dank zeggen voor de
moed een dergelijk werk opnieuw uit te
brengen.
M.P.d.B.
P. D. de Vos. De vroedschap van Zierik
zee van de tweede helft der 1 6e eeuw
tot 1 795. Firma F. W. den Boer, Middel
burg - MCMXXXI. In 1 982 opnieuw uit
gegeven door Uitgeverij Canaletto - Al
phen aan den Rijn. Toelichting bij de
heruitgave en bewerking door W. H.
Keikes en H. Uil, archivaris en adj. archi
varis van het Streekarchivariaat
„Schouwen-Duiveland en Sint Philips-
land". Prijs f 235,-.
Zierikzee in de 17e eeuw.
