werd vereenvoudigd tot de Stichting Het Zeeuws
Orkest. Een 'artistieke commissie' is nu verantwoorde
lijk voor de programmering. Deze commissie bestaat
uit leden van het orkest, de chef-dirigent en een artis
tiek adviseur.
Beroepsorkest?
De oorsprong van het huidige Zeeuws Orkest is
de Vereeniging voor Instrumentale Muziek die in
1888 in Middelburg werd opgericht. De beruchte
Middelburgse standen- en kliekjesgeest was toen op
zijn hoogtepunt. Joh. J. Cleuver uit Keulen stond aan
de wieg van de 'Instrumentale', en was eind jaren
tachtig van de negentiende eeuw al jaren dirigent van
de voor het plaatselijk muziekleven cruciale zangver
eniging Tot oefening en uitspanning. Bij zijn aantre
den veroorzaakte hij grote ophef in de hoofdstedelijke
muziekkringen. Cleuver had gemerkt, dat er sopranen
waren die alt zongen, en dat ook bij de heren sommi
ge stemmen niet klopten. Zijn plan om de stemmen
per groep in te delen viel verkeerd. Het betekende
anarchie! Want wie in Middelburg tot de adel en het
patriciaat hoorde zong sopraan of tenor, zangers en
zangeressen uit de lagere klassen werden automatisch
ingedeeld bij de alten en bassen.
De naam Zeeuws Orkest dateert pas van 1970,
toen de Vereeniging voor Instrumentale Muziek
samenging met het Zeeuws Kamerorkest uit Goes.
Ongeveer tien jaar voordien was het orkest in een
stroomversnelling terechtgekomen. Dit had te maken
met het aantreden van dirigent Jan Out (i960). Een
jaar na zijn komst werden de grenzen verlegd: de
'Instrumentale' trok de provincie in. Men breidde
de concertseries uit tot Vlissingen, Zuid-Beveland,
Schouwen-Duiveland en Zeeuws-Vlaanderen. Door
het gereedkomen van de eerste Deltawerken waren
de verbindingen een stuk makkelijker geworden.
Anders was het met de oude, eilandgerichte mentali
teit. Subsidie voor het eerste Zierikzeese concert werd
door de gemeenteraad pas na aanzienlijke aarzeling
verstrekt. Het orkest was immers Middelburgs, niet
'Zeeuws'.
Jan Out stelde de provincie voor om te streven
naar een beroepsorkest met ongeveer vijftig musici.
Het provinciebestuur vond dit echter te duur en mikte
op een orkest met goede en geschoolde amateurs uit
heel Zeeland, dat de bestaande orkesten moest over
koepelen. Hieruit vloeide de samenwerking en fusie
voort met het in 1956 opgerichte Goese Kamerorkest.
Ook hier was de toenadering wat moeizaam door
oude regionale geplogenheden. Immers, jarenlang
was de Goese musici op het hart gedrukt om toch
vooral niet bij de Middelburgse concurrentie te gaan
spelen. Maar het gezond verstand overwon en in
1970 vond de eerste reeks concerten van Het Zeeuws
Orkest plaats. Het eerste concert werd gegeven in
Zierikzee, met Mozarts Linzer-symfonie, Tsjaikovsky's
Notenkraker-suite, en met Herman Krebbers als solist
in Bachs concert in a-klein en Introduction et Rondo
Cappricioso van Saint-Saëns.
Doelstelling
Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan in
1988 verscheen het door Joke van der Wey geredi
geerde jubileumboekje Het Zeeuws Orkest i888-ig88.
Toenmalig Commissaris der Koningin C. Boertien
schreef in zijn voorwoord: 'Tien jaar geleden sprak ik
de wens uit dat het Zeeuws Orkest ook in de komen
de decennia voor een toenemend aantal Zeeuwen een
bron van vreugde zou zijn, zowel op het gebied van
de actieve als de passieve muziekbeoefening. Ik kan
alleen maar constateren dat hieraan voldaan is en zou
deze wens voor onbepaalde tijd willen verlengen.'
Die onbepaalde tijd leek nog vóór het einde van de
eeuw ten einde te zijn gekomen. Lelie: 'Gelukkig is
het orkest sinds 2000 in rustig vaarwater terechtgeko
men. De financiële positie is weer gezond, het artis
tiek niveau is hoog.' Organisatorisch is Het Zeeuws
Orkest volgens Wietske Lelie de hobby voorbij. 'Een
orkest met ambities vereist een professionele organi
satie. Vrijwilligers met financiële en bestuurlijke des
kundigheid en één betaalde kracht die vier ochtenden
per week het bureau bemant zorgen voor een goede
organisatie.'
Het Zeeuws Orkest wordt gesubsidieerd door
de Provincie Zeeland en de gemeenten Goes,
Middelburg, Schouwen-Duiveland, Sluis, Terneuzen,
Veere en Vlissingen. De concerten worden mede
mogelijk gemaakt door het bedrijfsleven. Particulieren
die het orkest een warm hart toedragen kunnen hun
13 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2
